ÇAYIRHAN DOĞAL SODYUM SÜLFAT YATAĞI MADEN JEOLOJİSİ RAPORU

1. ÖZET
        1983 yılında devam eden doğal soda (=trona) prospeksiyon çalışmaları esnasında Çayırhan güneydoğusunda, sodyum sülfatın ekonomik minerali olan Tenardit (Na₂SO₄)'in varlığının tespit edilmesi üzerine, MTA Genel Müdürlüğü tarafından 1986 yılında "Sodyum Sülfat Aramaları Projesi" başlatılmış olup,çalışmalar 1987 yılı içersinde bitirilmiştir.
        Sodyum sülfat yataklanmasının da içinde bulunduğu Beypazarı-Çayırhan Neojen Havzası'nın temelini Paleozoik yaşlı metamorfik şistler, Permo-Triyas yaşlı granit ve granodioritler, Orta Jura-Üst Kretase yaşlı Ammonitli kireçtaşları ve fliş fasiyesindeki marnlar, Paleosen karasal tortulları ve denizel Eosen birimleri oluşturmaktadır.Neojen ise Miyosen ve Pliyosen yaşlı gölsel birimlerle temsil edilir.
        Çayırhan doğal sodyum sülfat yatağı Pliyosen yaşlı Softa Formasyonu ile Üçyatak Formasyonu'nun dokanağında ve jipslerin hemen altında yer almaktadır.
        Saha jeolojisi çalışmaları özellikle Neojen birimlerine yönelik olmuştur.Yaklaşık 250 km²'lik bir sahanın 1/25000 ölçekli,10 km²'lik bir alanın da 1/5000 ölçekli ayrıntılı jeoloji haritaları yapılmış ve sahada ayırtlanan birimler raporda tanıtılmıştır.
        Arama ruhsatlı 6 sahada 10 tanesi 1986 yılında, 9 tanesi de 1987 yılında olmak üzere toplam 19 adet sodyum sülfat arama sondajı bitirilerek toplam 1854.55 m'lik sondaj programı gerçekleştirilmiştir.
        Sondajlı çalışmalar sonucunda sahada yüzeyden itibaren 65-107 m'ler arasında değişen derinlikte , kalınlığı 1.00-20.05 m.ler arasında olan sodyum sülfatlı bir zon tespit edilmiştir. Tenardit ve glauberit gibi sodyum sülfat minerallerinin yanı sıra jips, anhidrit, brugnatellit ve bischofit gibi minerallerde yaygın olarak bulunmaktadır.