ÖZ

Çalışma,  Balıkesir  ilinin,  Susurluk  ilçesi  Ömerköy,  Kepsut  ilçesi  Eşeler  ve

Merkez ilçesi Ovaköy, Büyük Bostancı köyleri civarında Balıkesir İl Özel İdaresi tarafından MTA 

Genel Müdürlüğü’ne verilmiş olan AR: 10/0006, AR: 10/0001, AR: 10/0108 ve AR: 10/0106 no.lu 

jeotermal kaynak arama ruhsat sahalarında gerçekleştirilmiştir. Ruhsat sahalarının jeotermal enerji 

potansiyelinin araştırılmasının amaçlandığı çalışma, birden çok meslek disiplini kapsar. Çalışmalar 

jeolojik prospeksiyon, jeotermal enerji açısından potansiyel oluşabilecek alanlarda detay jeolojik, 

hidrojeolojik, hidrojeokimyasal, toprak gazı ölçümleri ve jeofizik etüt araştırmaları şeklinde 

yürütülmüştür.

Ruhsat sahalarının içinde kaldığı bölgenin temeli, Triyas yaşlı Karakaya Formasyonu’na ait 

kayaçlarla temsil olunur. Ruhsat sahalarında yüzeylemeyen bu birim, genel olarak sarı, boz, 

kahverengi ve gri renkli, ince-orta katmanlı ve sık kıvrımlı alttan üste doğru metamorfizması 

gittikçe azalan ilksel halini kısmen korumuş metaçakıltaşı, metakumtaşı, metaçamurtaşı, kumlu 

kireçtaşı, kumtaşı, kireçtaşı ile aglomera, metavolkanit ve metatüfitlerden oluşur ve içerisinde 

Permiyen yaşlı kireçtaşı blokları bulunur. Karakaya Formasyonu, Üst Kretase yaşlı Yayla Melanjı 

tarafından tektonik olarak üzerlenir. Yayla Melanjı, birbirleri ile ilksel ilişkide olmayan çökel, 

metamorfik ve ofiyolit topluluğuna ait bazik ve ultrabazik kayalardan meydana gelmiş, karmaşık bir 

topluluktur. Yeşil, gri, sarı, mor, kahve, kırmızı gibi renklerin hâkim olduğu alacalı bir görünüme 

sahiptir. Birim, ilksel ilişkide bulunmayan değişik boyutlarda serpantinleşmiş 

ultrarmafit-serpantinit, spilitik bazalt, aglomera, tüf, gabro, radyolarit, çamurtaşı, kiltaşı, 

kumtaşı, rekristalize kireçtaşı, şist vb. bloklar halindeki kayaçlardan oluşur. Bu birimlerin 

üzerinde, bölgede Paleojen-Neojen yaşlı volkanik ve sedimanter kayaç toplulukları yaygın şekilde 

görülür. Volkanik kayaç toplulukları olarak, Üst Oligosen-Alt Miyosen yaşlı, yer yer altere 

andezit, dasit ve bazaltik andezit bileşimli lav ve piroklastiklerden oluşan Hallaçlar volkaniti 

yüzeylenir. Soma Formasyonu olarak bilinen, Miyosen yaşlı sedimanter kayaçlar ise konglomera, 

kumtaşı, marn, kiltaşı, silttaşı, tüfit, killi kireçtaşı, kireçtaşı ve silisifiye kireçtaşı 

ardalanmasından oluşur ve yer yer aynı yaşlı lav ve tüf düzeyleri içerir. Kuvaterner yaşlı, 

tutturulmamış çakıl ve kumlardan oluşan alüvyon, bölgedeki en genç oluşuklar olup, en üstte 

uyumsuzlukla yer alırlar.

AR: 10/0006 no.lu Ömerköy jeotermal kaynak arama ruhsat sahasında köylüler tarafından hamam olarak 

kullanılan 30 oC sıcaklık ve 0,5-1 l/sn. debiye sahip bir sıcak su kaynağı ile karstik olarak 

boşalan, sıcaklığı 25 oC olan ve yaz aylarında debisi iyice azalan bir kaynak; AR: 10/0001 no.lu 

Eşeler jeotermal kaynak arama ruhsat sahasında Ilıca mevkiinde, içme ve kullanma suyu olarak 

kullanılan ve sıcaklığı 27 oC olan bir sıcak su kaynağı; AR: 10/0106 no.lu Büyük Bostancı jeotermal 

kaynak ruhsat sahası ve bitişiğinde yer alan AR: 10/0108 no.lu Ovaköy jeotermal kaynak arama ruhsat 

sahası içinde herhangi bir sıcak su kaynağı bulunmamakla birlikte AR: 10/0108 no.lu Ovaköy 

jeotermal kaynak arama ruhsat sahası hemen yakınında 22 oC, 24 oC ve 27 oC sıcaklığa sahip üç adet 

sıcak su kaynağı yer almaktadır. Proje çalışmaları kapsamında, sıcak ve soğuk su ilişkilerini 

ortaya koymak amacıyla ruhsat sahaları ve civarından kaynak halinde boşalan yüzey sularından 

kimyasal analiz amaçlı on iki adet ve AR: 10/0001 no.lu Eşeler jeotermal kaynak arama ruhsat sahası 

doğusunda, Kepsut ilçesi, Keçidere köyü karayolu üzerinde, Ilıca Pınarı mevkiinde bulunan 23 oC 

sıcaklıklı kaynaktan bir adet olmak üzere toplam ön üç adet su örneği alınmış ve 

değerlendirilmiştir. Soğuk su kaynaklarının sıcaklığı 14-18 oC, sıcak su kaynaklarının yüzeye çıkış 

sıcaklığı 22-30 oC arasındadır. Örneklerin tamamının pH değerleri 6,8-8,3 arasında, elektriksel 

iletkenlik değerleri ise 359-800 ❍mho/cm arasında değişmektedir.

Ruhsat sahaları içinde jeotermal potansiyel taşıyabilecek alanları ve akışkan elde edilebilecek 

sondaj yeri/yerlerini belirlemek amacıyla derin elektrik sondajı (DES) ölçüleri alınarak jeofizik 

çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Alınan bu ölçüler değerlendirilerek sahalara ait seviye 

haritaları, görünür özdirenç ve jeoelektrik yapı kesitleri hazırlanarak yorumlanmıştır.

AR: 10/0106 no.lu Büyük Bostancı jeotermal kaynak arama ruhsat sahasında toprak gazı (Rn, CO2, H2S, 

CH4, N2 ve O2) ölçümleri yapılarak oluşabilecek jeotermal potansiyel hakkında değerlendirmeler 

yapılmıştır.

Balıkesir ve Civarı Jeotermal Enerji Aramaları, Balıkesir-Bursa Jeotermal Enerji Aramaları ve 

Balıkesir-Çanakkale Jeotermal Enerji Aramaları projeleri kapsamında, MTA Genel Müdürlüğü’ne ait 

diğer jeotermal jeotermal kaynak arama ruhsat sahaları etüt çalışmalar ile birlikte bu dört adet 

ruhsat sahasında yapılan prospeksiyon, jeolojik, hidrojeolojik, hidrojeokimyasal, toprak gazı ve 

jeofizik etüt çalışmalarının değerlendilmesi neticesinde, önemli jeotermal sistemler 

belirlenemediğinden, bu sahalarda sondaj çalışması yapılması uygun görülmemiştir.