ÖZ
Bu çalışma, Şanlıurfa İlinin yakın doğusundaki Senozoyik zaman aralaığında çökelmiş olan Midyat Grubu karbonat kayaçlarını karasal sedimanter ve volkanik kayaçların stratigrafik ve sedimentolojik özellikleriyle tektoniğini kapsamaktadır.
İnceleme alanında Eosen döneminde derin deniz ortamında çökelen Midyat Grubuna ait Gaziantep Formasyonu en yaşlı birim olarak yüzeylemektedir. Formasyon üç farklı seviye halinde görülmekte olup, Alt-Orta-Üst Eosen zaman aralığını kapsamaktadır. Çalışma alanında bu birimin tabanı görülmemektedir. Fakat Şanlıurfa İli civarında Paleosen yaşlı Germav Formasyonu üzerine uyumlu olarak gelmektedir. Çalışma alanında birimin alt seviyesi marnlardan, orta seviyeleri ise çört yumrulu bantlı kireçtaşından oluşan, üst seviyesi ise bol Nummulit'li kireçtaşıyla temsil edilmektedir.
Üst Eosen döneminden sonra kuzeyden güneye çekilmeye başlayan deniz inceleme alanında sığ deniz karbonat kayaçlarının çökelmesini sağlamıştır. Eosen'den sonra çökelen Oligosen yaşlı Fırat Formasyonu kalın bir istif oluşturup, uyumlu olarak Gaziantep Formasyonu üzerinde yer almaktadır.
Fırat Formasyonu inceleme alanında dört seviye halinde görülmektedir. Tabanda masif bir kireçtaşı ve üzerine uyumlu olararak çörtlü kireçtaşı gelmektedir. Çörtlü seviyenin de üzerine kristalize kireçtaşı seviyesi gelir. En üstte ise masif özellikte sığ-hareketli bir ortamı karakterize eden kireçtaşı bulunmaktadır.
İnceleme alanındaki en yaşlı karasal sedimenter kayaç Orta Miyosen-Pliyosen yaşlı Şelmo Formasyonu'dur. Şelmo Formasyonu Midyat Grubu kayaçlarını uyumsuz olarak örter.
İnceleme alanı kuzeyinde tüm birimleri uyumsuz olarak örten Üst Miyosen-Pliyosen yaşlı Siverek Grubu bazaltları bulunmaktadır.
Orta Miyosen sonrası dönemde oluşan Akçakale Grabeni, kalın Pliyosen-Pleistosen karasal çökelleri ve alüvyonlarla dolmuştur.
İnceleme alanındaki en önemli tektonik yapı Akçakale Grabenidir. Bu Graben Anadolu Levhası ile Arabistan Levhasının Orta Miyosen'de çarpışmasıyla başlayan Neotektonik dönemdeki K-G doğrultulu sıkışma kuvvetlerine bağlı olarak D-B doğrultusunda meydana gelen çekme gerilmesiyle oluşmuş, K-G doğrultulu gravite faylarının sınırladığı Horst ve Graben'ler şeklindedir.
Akçakale Graben'iyle birlikte oluşan diğer tektonik yapılar D-B ve KB-GD doğrultulu kıvrımlı yapılardır. Bu kıvrımları kesen makaslama yapılarıda önemli ölçüde gelişmişlerdir.
İnceleme alanı maden kaynakaları açısından fakir olmakla birlikte en önemli yeraltı kaynağı bakımından işletmeye elverişli sıcak su çıkarılmıştır. Bölgedeki önemli kaynaklardan biride mermer sahalarıdır. Çok sayıda mermer ruhsat sahaları mevcuttur. Ayrıca yapıtaşı ve karayolları mucur malzemesi olarak da bölgedeki kayaçlar işletilmektedir.
Rapor Özellikleri | |
Rapor No | 9936 |
Rapor Adı | ŞANLIURFA-VİRANŞEHİR DOLAYININ JEOLOJİSİ |
Konu | JEOLOJİ |
Yer - Konum | ŞANLIURFA ŞANLIURFA-VİRANŞEHİR |
Dil | TÜRKÇE |
Yayın Tarihi | 01.02.1996 |
Hazırlayan Birim | JEOLOJİ ETÜTLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI |
Yazarlar | CEBRAİL POLAT DOĞAN YURTSEVEN ERGÜN MANAV HANİFİ GÜREL SİNAN SARP YUNUS AY |
ŞANLIURFA-VİRANŞEHİR DOLAYININ JEOLOJİSİ
- Markalar MTA
- Ürün Kodu: DR09936
- Stok Durumu: Stokta var
-
605,41TL
Etiketler: BAZALT, EOSEN, GERDİŞ FORMASYONU, GERMAV FORMASYONU, HOYA FORMASYONU, JEOLOJİ, MİDYAD GRUBU, MİYOSEN, N-42, PLİYOSEN, ŞANLIURFA, ŞELMO FORMASYONU, 9936