ÇANAKKALE BOĞAZI VE DOLAYININ JEOLOJİSİ

ÖZET
        Son yıllarda doğal kaynakların büyük bir bölümü denizlerden, özellikle kıta sahanlıklarından elde edilmektedir. Hidrokarbonlar, bu doğal kaynaklar arasında ön sırada gelmektedir. Ege Denizi'nde yapılan ön araştırmalara göre, petrol olanakları açısından çok çekici özelliklere sahip bulunmaktadır.
        Sözü edilen nedenle, Ege Denizi'nin jeolojik evriminin açıklanmasına ve dolayısı ile bu denizde yapılan hidrokarbon aramalarına veri sağlamak amacı ile Kuzey Ege Kıyı Neojen'inin ayrıntılı araştırılmasına gerek duyulmuştur.
        Bu çalışmada, Neojen kayalarının yaşları, ortamları ve konumları açıklığa kavuşturulmuş olup, Çanakkale Boğazı dolayı jeolojisine aşağıdaki katkılarda bulunulmuştur.
        Tortoniyen sonunda Marmara Çukurluğu çökme sonucu oluşmuş ve bu çökme sonucu Kuzey Anadolu Fayı'nın batı uzantılarından birisi olan Saros Körfezi-Gaziköy arasında sağ yanal atımlı bir doğrultu atımlı fay oluşmuştur. Buna bağlı olarak, Orta Miyosen'de, Çanakkale Boğazı ve dolayında karasal bir havza gelişmeye başlamıştır. Başlangıçta, Biga Yarımadası kesimi daha derin olan havza, sığ bir göl oluşumu ile gelişimini sürdürmüştür. Sözü edilen bu havzadaki çökel kayalar, Avrasya ile Afrika Levhaları'nın birbirine yaklaşması sonucu gelişen tektonik olayların eşlik ettiği 22-23 milyon yaştaki volkanitlerin üzerinde çökelmişlerdir.
        Üst Miyosen'de nispeten duraylılık kazanan bölge, çok sığ ve oynak bir kıyı sistemine sahip deniz tarafından istila edilmiştir.
        Marmara Denizi'nin oluşumuna bağlı olarak gelişen Neojen sırasındaki büyüme fayları ile gelişimini sürdüren Saros Körfezi'nin faylarla çöken kesiminde, kalın Neojen çökelleri birikmiştir.
        En Geç Miyosen'de Kuzey Anadolu Fayı etkisi ve Saros Körfezi'nin genişlemesi sonucu yükselen Gelibolu Yarımadası'ndan deniz çekilmiştir.