ÖZET
        İnceleme alanında neotektonik dönemde oluşmuş, oldukça genç yaşta (Üst Miyosen-Kuvaterner) kaya toplulukları bulunmaktadır, yöredeki volkanik kayalar dört volkanizma evresine ayırtlanarak incelenmiş olmasına karşın; Üst Miyosen-Üst Pliyosen ve Alt Kuvaterner günümüz olmak üzere iki yapısal evre görülmektedir. Volkanizmanın birinci evresinde Kura Volkanitleri, ikinci evresinde Akyaka Bazaltı, üçüncü evresinde Dumanlıdağ piroklastikleri oluşmuştur. Dördüncü evrede ise Taşköprü Andeziti, Aküzüm İgnimbiriti, Melikler Bazaltı ve Borluk Volkaniti oluşmuştur. İnceleme alanındaki volkanik kayaçlarda yapılan petrokimyasal çalışmalar sonucu, bunların çoğunlukla kalkalkalen, kısmen de toleyitik nitelikte olduğu belirlenmiştir. Volkanizma kıtaların çarpışması ile oluşan sıkışma ortamında kabuk kalınlaşmasına koşut olarak litosfer incelmesinin yarattığı genleşme kuvvetlerinin etkisiyle basınç ferahlaması ve sığ mantoda bölümsel ergime sonucu oluşmuş olmalıdır. Birinci yapısal evrede Horasan Formasyonu ve Kalkankale Formasyonu çökelmiş. Pliyosen sonlarına doğru sıkışma ve yükselmenin fazlalaşması sonucu çok sayıda sağ yanal doğrultu atımlı ve sol yanal doğrultu atımlı faylar meydana gelmiştir. Bu fayların oluşmasıyla birlikte Susuz, Arpaçay ve Akyaka dolaylarında düzlükler, buna koşut olarak Kısırdağ, Akbaba Dağı, Dumanlıdağ gibi yükseltiler oluşmuş, hızlı bir aşınım dönemi başlayarak mevcut çukurluklarda Yol boyu çakıl ve kumu birikmiştir. İkinci yapısal evrede doğrultu atımlı faylar boyunca ve açılma çatlaklarından dördüncü evre volkanizması çıkarak akmış, bu fayların sonraki hareketleri ile yöre topografyası şekillenmiştir.