1. ÖZET
        Çalışmalarımız, Muş İli civarında kurulması planlanan çimento fabrikasının hammadde etütlerini içerir. Bu etütlere, Muş civarında daha önceki senelerde yapılmış olan çimento hammadde çalışmalarının ışığı altında başlanmıştır. Eski ve yeni çalışmalar birleştirilerek Muş civarında hammadde ve işletmecilik açısından en uygun sahalar tespit edilmeye çalışılmıştır.
        Etütlerin devamınca, Muş İli civarında Permiyen kireçtaşları, Miosen kireçtaşları ve marnları ile Oligosen yaşlı kumtaşı ara katkılı marnları çimento hammaddesi kullanırlığı açısından araştırılmışlardır. Muş Ovası'ndaki alüvyoner killer kıymetli tarım arazilerinin meydana getirdikleri için eski etütler devam ettirilmemiştir. Bu killerde eski etütler yeterli kabul edilmiştir. Ayrıca Muş Ovası'nda Paleozoik metamorfiklerin kuzey kontaktlarındaki kil depolanmaları da hammadde kullanımı, yönünden araştırıldı. Bu killer metamorfik çakılları ile çört ihtiva ettikleri için uygun değildir. Gerek arazi çalışmalarımız ve gereksiz de Kimyasal Analiz neticelerine göre sahalarda "Tabii Çimento Hammaddesi" bir kayaç tespit edilememiştir. Fakat saha çalışmalarımızca ve Kimyasal Analiz sonuçlarına göre tespit etmiş olduğumuz marn ve kireçtaşlarının belirli oranlarda karıştırılması ve kalite temini açısından "korraktör" malzeme katılması ile Normal Portland Çimentosu yapılabileceği sonucuna varılmıştır. Hammadde güvencesi olan asıl marn ve kireçtaşı sahaları, Muş'un 25 km kuzeyinde yer alırlar. Tren yoluna olan uzaklığıdır. Marn ve kireçtaşları kalite, homojenite ve rezerv yönünden elverişli olduğu tespit edildi. Tosbağ Tepe'de marnlı seviyelerin üzerinde görülen fosille kalker grovak katkılı killi kumtaşları kimyasal analiz sonuçlarına göre hammadde olarak kullanılabilecek niteliklerdedir (Ek B-Mç79-20 26 No'lu Analizler).