ÖZ
Kuzey Anadolu Fay Zonu üzerinde çalışma alanının batısında üretim sıcaklığı
53 °C’lik Havza jeotermal sahası, batısında kuyu taban sıcaklığı 95 °C’lik Merzifon
jeotermal sahası (Öziçli vd., 2019), Tokat-Reşadiye’de üretim sıcaklığı 53 °C’lik saha,
Tokat-Niksar çek ayır havzasınında üretim sıcaklığı 54,5 °C (Öziçli, 2019) ve batısında
Erzincan 31,5 °C’lik jeotermal sahası bulunmaktadır. Sivas-Suşehri çek-ayır havzasında
önceki yıllarda yapılmış Akçaağıl sahasındaki 570 metre derinliğindeki SA-1 jeotermal
sondajın kuyu taban sıcaklığı 58 °C, üretim sıcaklığı ise 40,8 °C olan bir sondaj
bulunmaktadır. Bu veriler ışığında Suşehri çek-ayır havzasının jeotermal potansiyelinin
ortaya çıkarılması ve ülke ekonomisine kazandırılması için detaylı jeotermal etüt,
jeofizik ve hidrojeokimyasal çalışmalar yapılmıştır.
Sivas ili, Suşehri ve Akıncılar ilçeleri ve çevrelerini içerisine alan, 2017 yılında
MTA Genel Müdürlüğü tarafından alınan Sivas-Akıncılar-Şenbağlar AR-24 numaralı
ve 3354872 erişim no.lu jeotermal kaynak arama ruhsat sahasında gerçekleştirilen
jeoloji, jeofizik, hidrojeokimyasal etüt çalışmaları ile ruhsat sahasındaki jeotermal
sistemin araştırılması, potansiyellerinin ortaya çıkarılması ve ülke ekonomisine
kazandırılması amaçlanmıştır.
Çalışma alanı ve yakın civarında görülen en yaşlı birim Paleozoyik yaşlı
metabazit, metadasit, mermer, kalkşist ve fillitten oluşan Ağvanis Metamorfitleridir.
Bunların üzerine açısal uyumsuz olarak tüf, şeyl, volkanit, kırıntılı kumtaşı ve bazik
volkanitlerden oluşan Liyas-Dogger yaşlı Hacıören Formasyonu gelmektedir. Bunların
üzerine uyumlu olarak kireçtaşı, çörtlü kireçtaşı ve kırıntılı kayaçlardan oluşan JuraErken Kretase yaşlı Yeniköy Formasyonu gelmektedir. İzmir-Ankara-Erzincan Zonuna
ait olan ve serpantinit, peridotit, gabro, mermer, yeşilşist ve metavolkanitlerden oluşan
Geç Kretase yaşlı Refahiye ofiyolitli karmaşığı Ağvanis metamorfitleri üzerine tektonik
dokanakla gelmektedir. Bu birim yer yer Eosen ve Miyosen-Pliyosen yaşlı birimlere
bindirmiş durumdadır. Bunların üzerine çakıltaşı, kumtaşı, kiltaşı ve şeyl
ardalanmasından oluşan Lütesiyen yaşlı Akıncılar Formasyonu gelmektedir. Bu birimin
üzerini uyumlu olarak bazaltik ve yer yer andezitik bileşimli lavlardan oluşan Eosen
yaşlı Karataş volkanitleri örtmektedir. Bunların üzerine uyumsuz olarak çakıltaşı,
kiltaşı, jipsli düzeylerden ve çoğunlukla kumlu, killi, yer yer çakıllı denizel
kireçtaşlarından oluşan Akitaniyen-Burdigaliyen (Alt Miyosen) yaşlı Almus
Formasyonu ve bu formasyonun alt kısımlarını oluşturan İbikbaşı üyesi gelmektedir. Bu
birimin üzerini uyumsuz olarak çakıltaşı, kumtaşı, kiltaşı ve yer yer kömür ara
katkılarından oluşan Geç-Miyosen-Pliyosen yaşlı Kadıköy Formasyonu gelmektedir.
Bütün bu birimleri Kuvaterner yaşlı blok, çakıl, kum ve çamurdan oluşan alüvyon
örtmektedir.
İnceleme alanının en büyük yapısal unsuru Kuzey Anadolu Fayı (KAF)’ tır. Bu
fay bütün Anadoluyu kat eden sağ yanal doğrultu atımlı bir faydır. Kuzey Anadolu Fayı
Suşehri ve Akıncılar ilçesinin de bulunduğu ovada bir çek-ayır havza oluşturmuştur. Bu
havzaya ait kenar faylardan jeotermal ve mineralli kaynak suları çıkmaktadır. MTA
Genel Müdürlüğünün 1998 senesinde yaptığı Akçaağıl sahasındaki 570 metre
derinliğindeki SA-1 sondajın kuyu tabanı sıcaklığı 58 °C ve debisi 1,5 l/sn. kompresörlü
üretimi bulunmaktadır. Bu sondaj daha sonra kapatılmış ve işletmeci tarafından yapılan
50 metre derinliğindeki bir kuyuda çıkan akışkanda 40,8 °C üretim sıcaklığı ve 7.000
µS/cm EC değeri ölçülmüştür. Ayrıca Akıncılar ilçesinin güneyinde Doğantepe
köyünde 27,8 °C sıcaklıkta, 6.138 µS/cm EC’li ve yaklaşık 2 l/sn. debide ofiyolit
sınırından gelen bir jeotermal kaynak bulunmaktadır. Bu kaynak geniş bir traverten
çökelimi oluşturmuştur. Suşehri’nin yaklaşık 7 km batısında Kozçukuru köyünde 25,2
°C sıcaklığında ve 1.620 µS/cm EC’li bir jeotermal kaynak ve yaklaşık 8 km doğusunda
ii
21,3 °C ve 3.708 µS/cm EC’li jeotermal kaynak bulunmaktadır. Bu hatlar boyunca
yüzeye çıkan 22,7 °C, 19,3 °C, 17,4 °C, 15,6 °C, 14,3 °C ve 20,6 °C madensuyu
tarzında EC’leri 1.226 µS/cm ile 4.895 µS/cm arasında değişen kaynak suları
bulunmaktadır. Bu sulardan 23 adet kimyasal su numunesi ve 11 adet izotop (δ18O, δ2H,
3H) numuneleri alınarak analizleri yaptırılmıştır. IAH göre SA-2017/17 no.lu jeotermal
kaynak sodyumlu, magnezyumlu, bikarbonatlı mineralli termal su, SA-2017/1 no.lu
jeotermal kaynak suyu ise sodyumlu, bikarbonatlı, sülfatlı, klorlü mineralli termal sular
sınıfına girmektedir.
Etüt çalışmalarında jeolojik olarak hedef seçilen alanlarda, belirlenen profil
hatları üzerinde gerçekleştirilen jeofizik düşey elektrik sondaj (DES) ve doğal
potansiyel (SP) uygulamalar ile ruhsat sahasının görünür özdirenç ve yapı kesitleri
ortaya konulmuş ve muhtemel anomali olabilecek nokta belirlenmiştir.
Rapor Özellikleri | |
Rapor No | 14440 |
Rapor Adı | SİVAS-AKINCILAR-ŞENBAĞLAR AR-24 NO.LU JEOTERMAL KAYNAK ARAMA RUHSAT SAHASINA AİT JEOTERMAL ETÜT (JEOLOJİ-JEOFİZİK) RAPORU |
Konu | JEOTERMAL ETÜT, JEOLOJİ,JEOFİZİK |
Yer - Konum | |
Dil | TÜRKÇE |
Yayın Tarihi | 2024 |
Yazarlar | Fatih Mehmet ÖZİÇLİ Kadir DEMİR Dr. Aydın ÇİÇEK |
SİVAS-AKINCILAR-ŞENBAĞLAR AR-24 NO.LU JEOTERMAL KAYNAK ARAMA RUHSAT SAHASINA AİT JEOTERMAL ETÜT (JEOLOJİ-JEOFİZİK) RAPORU
- Markalar MTA
- Ürün Kodu: DR14440
- Stok Durumu: Stokta var
-
631,84TL
Etiketler: SİVAS-AKINCILAR-ŞENBAĞLAR AR-24 NO.LU JEOTERMAL KAYNAK ARAMA RUHSAT SAHASINA AİT JEOTERMAL ETÜT (JEOLOJİ-JEOFİZİK) RAPORU