1. ÖZ

Katı fosil yakıtlar içerisinde yer alan bitümlü şeyl, ülkemizde önemli bir potansiyel oluşturmakta 

ve tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de dönem dönem önem kazanmaktadır. Literatürde en yaygın 

kullanımı “oil shale” olan bitümlü şeyllerden yaygın olarak termik santrallerde katı yakıt olarak 

ve sentetik petrol/gaz eldesinde yararlanılmaktadır. Öz kaynaklarımız içinde yer alması ve enerji 

temininde çeşitliliğe katkı sağlaması amacıyla ülkemiz bitümlü şeyl sahalarının jeolojisi, 

stratigrafisi, kayaçların organik/inorganik jeokimyasal özellikleri değerlendirilerek 

potansiyellerinin belirlenmesi amacıyla değişik zamanlarda değişik çalışmalar yapılmıştır.

Bu proje, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü (TKİ) ve Türkiye Petrolleri (TP) Genel 

Müdürlüğü arasında imzalanan ortak yatırıma yönelik etüt ve araştırma amacıyla hazırlanmış ve MTA 

Genel Müdürlüğü ücretli etütler kapsamında sahada etüt çalışmaları yapmıştır. Proje ile ülkemizin 

bitümlü şeyl kaynaklarının değerlendirilmesine yönelik yerli veya uluslararası çapta, nitelikli ve 

katma değeri yüksek bilgi, teknolojik ürünler ve süreçler geliştirerek azami miktarda fayda 

yaratılması, ortak çalışma imkânlarının ortaya çıkarılması/değerlendirilmesi, muhtemel proje ve 

hizmetlerin oluşturulması/yürütülmesi amaçlanmıştır.

Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) tarafından 3 adet ruhsat üzerinden program yapılmış olsa da 

batıdaki iki ruhsatın bitümlü şeyl seviyelerini içermediği anlaşıldığından söz konusu ruhsatlardan 

vazgeçilmiştir.

Bitümlü şeyl ruhsat sahalarında yüzeyde retortlama yöntemi kullanılarak bitümlü şeyllerden sentetik 

petrol, sentetik gaz elde edilmesi ve/veya bitümlü  şeyl yakıtlı termik santral kurularak elektrik 

enerjisi üretimi imkanlarının araştırılmasına yönelik olarak jeolojik etütler yapılmıştır. Gerek 

eski çalışmalar ışığında, gerekse yeni yapılan etüt ve gözlemlerde bitümlü şeyl paketinin 

İpresiyen-Lütesiyen bindirmesinin altına daldığı gözlenmiştir. Bitümlü şeyllerin kaynak 

kestiriminin yapılması için sistematik olarak sondajlar yapılması gerekmektedir. Ancak bölgede 

sondaj faaliyetlerinin yapılabilmesi gerek topoğrafik şartlar, gerekse orman sahası olması 

nedeniyle büyük güçlük arz etmektedir. Bu olumsuzluklar nedeniyle projenin bu ruhsattaki sondaj 

çalışmalarından TKİ tarafından vazgeçilmiştir.