ÖZ

Türkerler Jeotermal Enerji Arama ve Üretim A.Ş. ile Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü arasında 

24.03.2016 tarihinde imzalanan sözleşme  gereği,  5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal 

Mineralli Sular Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği ve 24.09.2013 tarih ve 28775 sayılı Jeotermal 

Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 

Yönetmelik hükümlerine göre Türkerler Jeotermal Enerji Arama ve Üretim A.Ş. adına kayıtlı 

Manisa-Alaşehir 227 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alana ait kaynak koruma alanları etüdü 

çalışması, jeotermal alanın çevresel etkilerle kirlenmesinin önlenmesi, korunması ve geliştirilmesi 

amacıyla jeolojik, hidrojeolojik, jeotermal ve jeokimyasal çalışmaları içerecek şekilde revize 

edilerek hazırlanmıştır.

Manisa-Alaşehir 227 no.lu işletme ruhsatlı alanın tamamı alüvyonla kaplı olup, bölgede temeli 

Menderes Metamorfitleri olarak adlanan, Paleozoyik-Mesozoyik yaşlı gnays, mikaşist, kalkşist ve 

mermerler oluşturur. Temel birimler üzerinde Miyosen ve Pliyosen yaşlı çakıltaşı, kumtaşı, 

silttaşı, miltaşı, kireçtaşı, tüf ve kil çökelleri uyumsuz olarak bulunur. En üstte ise alüvyal 

örtü kaya ve travertenler vardır.

Gediz grabeni, Batı Anadolu da etkin olan gerilme tektoniği sonucu oluşmuştur. Grabeni kuzeyden ve 

güneyden sınırlayan faylar listrik fay karakterinde olup genel olarak doğu-batı 

doğrultusundadırlar. Bu faylar sedimantasyon boyunca aktif olup çökelmeyi denetlemişlerdir. Daha 

genç olduğu düşünülen genellikle kuzey-güney yönlü doğrultu atım bileşeni olan faylarla 

kesilmişlerdir. Doğrultu atımlı faylar ısı ve akışkan transferini desteklemektedirler.

Manisa-Alaşehir 227 no.lu işletme ruhsat alanının bulunduğu graben alanının güney kanadında daha 

ziyade listrik (kürek) faylar hakimdir. Söz konusu listrik faylar, Miyosen klastikleri ile temel 

arasında gelişmektedir. Alanın batısında, ruhsat alanının dışında yukarıda belirtilen listrik 

fayları kesen yaklaşık kuzey-güney yönlü fay hatlarının üzerinde sıcak su çıkışları bulunmaktadır. 

Bu tip faylar jeotermal akışkan akiferinin dolaşımını arttırmakta ve jeotermal anlamda potansiyel 

alanlar oluşturmaktadır.

Manisa-Alaşehir 227 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda 2011 yılından günümüze kadar Türkerler 

Jeotermal Enerji Arama ve Üretim A.Ş. tarafından derinlikleri 1.058,5-2.935 m, kuyu başı 

sıcaklıkları 135-190 ºC arasında değişen 22 adet sıcak su kuyusu açılmıştır. Sıcak su üretim 

kuyuları Manisa-Alaşehir 227 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda çalışır durumda olan JES-I ve 

kurulmakta olan JES-II jeotermal elektrik üretim santrallerine su sağlanması amacıyla 

kullanılacaktır. Açılan kuyulardan, çalışır durumda olan JES-I’de 3 adet üretim kuyusu (BY-1, BY-2, 

BY-4), 1 adet yedek üretim ve gözlem kuyusu (BY-5), 5 adet reenjeksiyon kuyusu (BP-1, BP-2, BP-3, 

DP-1, K-1) kullanıldığı; kurulmakta olan JES-II’de ise 4 adet üretim kuyusu (BY- 6, Ç-1, Ç-2, Ç-3), 

6 adet reenjeksiyon kuyusu (T-1, T-2, T-2A, T-3, DP-2, Ç-4), 1 adet gözlem kuyusu (K-3) 

kullanılacağı ve bu kuyuların dışında, kuyularda oluşan teknik problemler nedeniyle kullanılamayan 

BY-3 ve BY-7 kuyuları olmak üzere, 227 no.lu jeotermal kaynak işletme ruhsat sahasında toplam 22 

kuyunun yer aldığı bilgisi yetkililerden alınmıştır.

Manisa Alaşehir 227 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda Yıldırım (2013, 2015, 2016) tarafından 

sıcak su kuyularında ölçülen seperatör sıcaklıklarının 94,5-153

C  arasında,  pH  değerlerinin   6,67-8,77  arasında  ve  elektriksel  iletkenlik  (EC) 

değerlerinin 2.067-3.657 arasında olduğu belirlenmiştir.

Koruma alanları çalışması, uygun üretim ve reenjeksiyon koşullarının sağlanarak rezervuarın 

sürdürülebilirliği, fizikokimyasal dengesinin korunması, kaynak ve sıcak su sondajlarının her türlü 

kirletici dış etkenlerden korunması amacıyla yapılmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada da, doğal 

çıkış ve kuyuların her türlü kirletici dış etkenlerden korunması ve sürdürülebilirliğinin 

sağlanması, potansiyel alanın belirlenerek koruma altına alınması amacıyla, sahanın litolojik 

özellikleri, kayaçların geçirimliliği, çatlak ve kırık sistemleri gibi unsurlar göz önüne alınarak 

jeotermal kaynak koruma alanı sınırları, bu zon sınırlarında alınması gerekli önlemler ve izin 

verilebilecek hususlar belirlenmiştir.

Manisa-Alaşehir 227 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda yapılan koruma alanları etüdü 

çalışmaları sonucunda belirlenen koruma alanları zonları ile uyulması gereken kurallara dikkat 

edilmesi bölge için önemli bir ekonomik değer olan sıcak suyun, uzun yıllar kullanılabilmesi ve 

gelecek nesillere aktarılabilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır.

Bu çalışma ile belirlenen I., II. ve III. derece koruma alanı sınırları 1/20.000 ölçekli topografik 

harita üzerine işaretlenmiştir.