•  HATAY-MERKEZ-ALAATTİN HMA-2012-21/HMA-2013-18 JEOTERMAL ARAŞTIRMA SONDAJI KUYU BİTİRME RAPORU


Karasu Grabeni, Doğu Anadolu Fay Sistemi ile Ölü Deniz Fay Sistemi arasında

kalan ve jeotermal sistem anlamında birçok bilinmezlikler içeren, tektonik kökenli bir

havzadır. Bu bağlamda, 2009 yılında, aralarında HMA-2012-21/HMA-2013-18

jeotermal araştırma sondajının gerçekleştirildiği 31/2009-1 no.lu Hatay-Merkez-Alaattin

jeotermal kaynak arama ruhsat sahasının da bulunduğu 13 adet jeotermal kaynak arama

ruhsat sahası, MTA Genel Müdürlüğü adına ruhsatlandırılmıştır. 2.200 m derinlikte

tamamlanan HMA-2012-21/HMA-2013-18 jeotermal araştırma sondajı ile öncelikle

31/2009-1 no.lu Hatay-Merkez-Alaattin jeotermal kaynak arama ruhsat sahası olmak

üzere, Hatay ili civarındaki jeotermal sistemin araştırılması ve ülke ekonomisine

kazandırılması hedeflenmiştir.

31/2009-1 no.lu Hatay-Merkez-Alaattin jeotermal kaynak arama ruhsat

sahasında en altta Üst Kretase, Alt-Orta Maastrihtiyen yerleşme yaşlı Kızıldağ ofiyoliti

yer alır. Üzerine açısal uyumsuzlukla Orta Eosen yaşlı Okçular formasyonuna ait

kireçtaşı, çörtlü kireçtaşı ve detritik kireçtaşları gelir. Bu formasyonunda üzerine gene

açısal uyumsuzlukla Orta Miyosen yaşlı kumtaşı, killi kireçtaşı, kiltaşı ve marnlardan

oluşan Tepehan formasyonu gelir. Üzerine geçişli olarak Üst Miyosen yaşlı Nurzeytin

formasyonunun kumtaşı, killi kireçtaşı, marn ve kiltaşından oluşan birimleri gelir.

Bunların da üzerine açısal uyumsuzlukla Üst Pliyosen yaşlı kumtaşı, killi kireçtaşı ve

kiltaşlarından oluşan Samandağ formasyonu gelir. En üstte ise Kuvaterner yaşlı, göl

tabanı çökellerinin de içine dâhil edildiği alüvyon yer alır.

Sondaj alanı tektonik etkinliğin yoğun olduğu bir yerdedir. Ruhsat alanındaki

faylanmalar genelde KB-GD ve KD-GB şeklinde uzanırlar.

HMA-2012-21/HMA-2013-18 jeotermal araştırma sondajı sırasında üç farklı

formasyon kesilmiştir. Bunlar yüzeyden itibaren: (1) 0-40 m’ler aralığında toplamda 40

m kesilen ve kendinden yaşlı, Tepehan Formasyonu’nu uyumsuz örten Kuvaterner yaşlı

alüvyon çökelleri, (2) 40-250 m’ler arasında toplamda 210 m kadar kesilen ve altındaki

Kızıldağ Ofiyoliti’ni uyumsuz örten Langiyen-Serravaliyen yaşlı Tepehan Formasyonu

(?) ile (3) 250-2.200 m’ler arasında toplamda 1.950 m kalınlığında kesilen Üst Kretase

yaşlı Kızıldağ Ofiyoliti’dir.

Sondajda; üst kısımlardan düşük sıcaklıklı akışkanın karışmasını önlemek ve

kuyu emniyetini sağlamak için yüzeyden itibaren 410,00 m derinliğe kadar 17 ½ çaplı

matkapla ilerlenen kuyuda, 0-400,86 m’ler arasına 13 3/8 çaplı casing muhafaza borusu

inilmiş ve boru arkası çimentolanmıştır. Ardından, kuyu delme işlemine 12 ¼ çaplı

matkapla devam edilmiş ve 1.219,10 m’ye kadar bu çapla ilerlenmiştir. Daha sonrasında

üst kısımlardan düşük sıcaklıklı akışkanın karışmasını önlemek ve kuyu emniyetini

sağlamak için yüzeyden itibaren 1.187,80 m derinliğe kadar 9 5/8 casing muhafaza

borusu ile kuyu teçhiz edilmiş ve boru arkası çimentolanmıştır. Daha sonrasında ise

kuyuda delme işlemine 8 ½ matkapla devam edilmiş olup delme işlemi 2.200 m

derinlikte tamamlanmıştır. İlerleme işlemlerinden sonra ise kuyu 1.160,42-1.194,95

m’ler arası filtresiz, 1.194,95-2.167,10 m’ler arası filtreli, 2.167,10-2.190 m’ler arası ise

filtresiz olacak şekilde 6 5/8” casing liner ile teçhiz edilmiştir.

Kuyuda, jeotermal rezervuar parametrelerinin belirlenmesi, kaçaklı düzeylerin

tespit edilmesi, üretime açılacak zonların belirlenmesi vb. amaçlarla kuyu taban

derinliği 818 m, 1.190 m, 1.662,50 m, 1.700,50 m ve biri teçhiz öncesi diğeri teçhiz

2

sonrası olmak üzere 2.200 m derinliklerde, toplamda 6 farklı dönemde kuyu içi jeofizik

log ölçüm çalışması yapılmıştır. Ayrıca, önemli bazı soru işaretlerini gidermek için

2.200 m derinlikte amerada ile statik sıcaklık ölçüm çalışmaları da yapılmıştır. Bu

çalışmalar kapsamında 9 defa termik, 1 defa amareda statik sıcaklık, 4 defa gamma-ray,

4 defa nötron, 2 defa SP, 2 defa rezistivite, 1 defa sonik ve 2 defa density logları

alınmıştır. Kuyuda delme işlemleri tamamlandıktan sonra 2.200 m derinlikte liner

teçhizi öncesi kuyu içi jeofizik log alınmıştır. Çamur sirkülasyonun kesilmesinden 18

saat sonra alınan termik log ölçüsüne göre 2.180 m derinlikte beklemesiz 76,5 °C, 5 dk.

beklemeli 76,7 °C, 10 dk. beklemeli 76,9 °C ve 15 dk. beklemeli 77 °C sıcaklıkları

ölçülmüştür. Bu sıcaklık değerlerinin daha önce 1.662,50 m ve 1.700,50 m derinliklerde

alınan termik değerleri ile çelişkili sonuçlar sunduğu anlaşılmıştır. Daha sonrasında

teçhiz işlemleri tamamlandıktan sonra sırasıyla kuyu su ile yıkanmış, ilk aşama

kompresöre başlanmış, OMC basılmış ve kademeli olarak 902,00 m’ye kadar

kompresörle inilmiştir. Sonrasında teçhiz öncesi alınan sıcaklık loglarındaki çelişkilerin

giderilmesi amacı ile kompresörün durdurulmasından 17 saat sonra tekrar kuyu içi

jeofizik termik log ölçüsü alınmıştır. Bu loga göre 2.136 m derinlikte 15 dk. beklemeli

83,6 °C, kompresörün durdurulmasından 42 saat sonra alınan termik-2 ölçüsünde ise

2.190 m derinlikte 15 dk. beklemeli 84,0 °C sıcaklıklar ölçülmüştür. Bu ölçülerden

sonra amerada ölçülerinin alınmasına da karar verilmiştir. Amerada cihazı ile 2.180 m

derinliğe kadar inilmiş olup 2.180 m derinlikte maksimum 84,85 °C sıcaklık değeri

okunmuştur. Bu ölçülerden sonra ağır çamur ile kirlenen rezervuarın daha iyi

temizlenebilmesi için 1.900 m derinlikte booster operasyonu yapılmış olup kuyuda

belirgin herhangi bir gelişme olmadığı gözlenmiştir.

Bu çalışmalar sonunda kuyuda, kompresör üretim değeri olarak Q= 0,5-1,0 l/sn.

debi ve 38,3 °C sıcaklık değerleri tespit edilmiştir. Kuyuda herhangi bir artezyenik

üretim gözlenmemiştir.

Üretim esnasında kuyu geliştirmek amaçlı basılan OMC kuyudan atılamadığı

için kuyudan su kimyası çalışmalarında kullanılmak üzere su numunesi alınamamıştır.

Rapor Özellikleri
Rapor No 13924
Rapor Adı HATAY-MERKEZ-ALAATTİN HMA-2012-21/HMA-2013-18 JEOTERMAL ARAŞTIRMA SONDAJI KUYU BİTİRME RAPORU
Konu SICAK SU SONDAJI
Yer - Konum HATAY-MERKEZ
Dil TÜRKÇE
Yayın Tarihi 2020
Yazarlar Aydın ÇİÇEK

HATAY-MERKEZ-ALAATTİN HMA-2012-21/HMA-2013-18 JEOTERMAL ARAŞTIRMA SONDAJI KUYU BİTİRME RAPORU

  • Markalar MTA
  • Ürün Kodu: DR13924
  • Stok Durumu: Stokta var
  • 185,12TL


Etiketler: HATAY-MERKEZ-ALAATTİN HMA-2012-21/HMA-2013-18 JEOTERMAL ARAŞTIRMA SONDAJI KUYU BİTİRME RAPORU