• DİVRİĞİ SİVASTAKİ ULUÇAYIR (VAZILDAN) KÖMÜR ZUHURU

A. ÖZET
       
Uluçayır (Vazıl'dan) Zuhuru, Selimoğlu'nun doğu havalisinde kadar uzanan ve kömür ihtiva eden bir havzanın bir kısmını teşkil etmektedir. Daha doğuda Kemaliye havalisinde bulunan Başpınar Zuhuru'nun da başlangıçta bu havza ile ilgili olması muhtemeldir.
        Uluçayır'da aflöre eden mümkün rezerv miktarı ortalama olarak 2.5 milyon tona baliğ olmaktadır. Kömürün kalitesinin iyi olmasına rağmen, yataklanma durumu Uluçayır'a nispetle biraz daha sakin olduğu için evvela Selimoğlu Bölgesi'nin detaylı şekilde etüt edilmesini teklif ediyorum. Ancak bu harita etüdünün ikmal edilmesinden sonra Uluçayır Havalisi'nde başka etütlerin lüzumlu olup olmadığı hususunda bir karara varılması gerekir.

B. GİRİŞ
       
Uluçayır-Vazıl'dan zuhuru müteaddit defalar etüt edilmiştir. Evvelce burada özellikle K.G.J.Ziegler (1956 a ve b), F.Müller (l939) ve N.Ezgü (l954) çalışmışlardır. Bu uzmanların elinde sadece 1/100.000 ölçekli bir harita bulunuyordu. Gerçek stratigrafik ve tektonik durumun aydınlatılamamış olması bununla izah edilebilir. Fakat bütün uzmanların mutabık olduğu nokta, zuhurun çok arızalı olduğu ve yapılacak yeni etütlerin fazla masraflı olacağıdır. Yakın zamanlarda H.Uysallı tarafından hazırlanmış olan bir rapor daha varmış; fakat ben bu raporu bulamadım.
        Bir müddet evvel Vazıldan Köyü'nün ismi Uluçayır olarak değiştirilmiştir. Herhangi bir karışıklığı önlemek ve köyün yeni ismi de daha iyi tanıtmak maksadıyla (Ek l ve 2)'de her iki isim birlikte zikredilmiştir. Raporda ise sadece Uluçayır ismi zikredilecektir.
        Etüt sahasının coğrafik durumu Ek 1'de görülmektedir. Uluçayır idari bakımdan Sivas vilayetinin Divriği Kazasına bağlıdır; Divriği'nin takriben 30 km-SSW'sında bulunan köye gitmek güçtür. Divriği-Kangal Şosesi'nden Odur Köyü Mevkii'nde bir yol ayrılmaktadır; bu yol sadece kuru havalarda vasıtaların işlemesine elverişlidir. 1963 yılı ilkbaharında yağmur mevsiminin uzun sürmesi sebebiyle, etüt sahasının jeeple gidebilmek için evvela yolun düzeltilmesi icap etti.
        Divriği'nde seyrüsefer durumu oldukça gayri müsaittir. Divriği Tren İstasyonu olmakla beraber, buradan geçen kara yolları sadece yağışsız mevsimlerde geçit verdiği ve bu halde dahi durumları çok iyi olmadığı için, ticaret ve seyrüsefer kazanın yakınından geçmektedir. Divriği'nin nüfusu 10.000' den fazla olduğu halde bir tek benzin istasyonu yoktur. Saha çalışmaları Temmuz-Ağustos 1963 aylarında yapılmıştır. Haritalaması 16 iş günü süren sahanın yüzölçümü 50 m2'dir.

C. STRATİGRAFİ
       
Yukarıda zikredilen raporlarda stratigrafiden hemen hiç bahsedilmemiştir. Ziegler (l936) sadece umumi bir stratigrafik sınıflandırma yapmakla beraber burada kömür ihtiva eden tabakaların yaşı verilmemiştir. Ezgü (l954) Uluçayır Tersiyer'ini esaslı bir delil zikretmeksizin Eosen-Oligosen'e ithal etmiştir. Fakat bunun doğru olmadığı anlaşılıyor. Yalnız gönderilen fosil numunelerinin tayini henüz yapılmadığından, bu raporda da yaş meselesi hakkında kati bir şey söylenemeyecektir.
        Dar etüt sahası içinde birisi burada, bilhassa ilgilendiren sedimanter serinin tabanı aflöre etmemektedir. Yalnız Uluçayır' ın 25 km ENE'sinde bulunan Selimoğlu Havalisi'nin harita etüdünü yaparken bir yerde tabanı gördüm. Burada görünüşe göre Eosen yaşına sahip olan koyu renkli, çok sert bir kalker söz konusuydu. Makrofosile rastlanmadı; 2 ince kesit numunesinin steril olduğu anlaşılmıştır. (C.Öztemür'ün 25.12.1963 tarihli tayin neticesine bak. Numune No 6931 ve 6932) Yeni 1/500.000 ölçekli haritada da bu havali Eosen olarak gösterilmiş olup, bu paftanın (Sivas) izahnamesi maalesef henüz çıkmamıştır. Bu kalkerlerin Uluçayır'da da tabanı teşkil edip etmedikleri katiyetle bilinmemektedir. Selimoğlu Havalisi'nde bunlar kuzeye doğru fazla geniş bir mesafede de uzanmamaktadırlar. Keza batıya doğru Uluçayır İstikameti'nde de ne kadar mesafe işgal ettikleri henüz bilinmemektedir.

Rapor Özellikleri
Rapor No 3417
Rapor Adı DİVRİĞİ SİVASTAKİ ULUÇAYIR (VAZILDAN) KÖMÜR ZUHURU
Konu KÖMÜR
Yer - Konum DİVRİĞİ SİVAS
Dil TÜRKÇE
Yayın Tarihi 20.02.1964
Hazırlayan Birim ENERJİ HAMMADDE ETÜT VE ARAMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Yazarlar DR.H. WEDDİNG

DİVRİĞİ SİVASTAKİ ULUÇAYIR (VAZILDAN) KÖMÜR ZUHURU

  • Markalar MTA
  • Ürün Kodu: DR03417
  • Stok Durumu: Stokta var
  • 116,83TL


Etiketler: DİVRİĞİ, KÖMÜR, SİVAS, ULUÇAYIR, 3417