Yozgat İl Özel İdaresi ile Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü arasında
29.11.2012 tarihinde imzalanan sözleşme gereği, 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve
Doğal Mineralli Sular Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği hükümlerine göre Yozgat
İl Özel İdaresi adına kayıtlı Yozgat-Sorgun-Yenidoğan 2 no.lu işletme ruhsatlı
jeotermal alana ait kaynak koruma alanları etüdü çalışması, jeotermal alanın
çevresel etkilerle kirlenmesinin önlenmesi, korunması ve geliştirilmesine yönelik
jeolojik, hidrojeolojik, jeotermal ve jeokimyasal çalışmaları içerecek şekilde
hazırlanmıştır.
Yozgat-Sorgun-Yenidoğan 2 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda, en yaşlı
birim Paleosen yerleşimli granodiyoritlerdir. Üzerine diskordanslı olarak Eosen
serileri gelir. Alt Eosen, lagüner fasiyesteki birimlerle ve linyitlerle karakterize olur.
Konglomeralarla başlayan birim üste doğru marn, kumlu marn ve kumtaşlarıyla
devam eder. Orta Eosen serileri denizel fasiyeste olup genellikle marn, ince taneli
kumtaşı, killi kireçtaşı ve kireçtaşı ardalanması şeklindedir. Üst Eosen’de gri marnlar
ve üste doğru kumlu marn ve kireçtaşları çökelmiştir. Eosen üzerinde görülen
Pliyosen, çakıl, kum ve killi seviyelerle temsil edilir. Kuvaterner alüvyonları
genellikle akarsu vadilerinde oluşmuştur.
Hakim yapısal hatlar yaklaşık D-B yönlüdür. Çalışma alanındaki
granodiyoritler hazne kayayı, Eosen istifi ve Pliyosen yaşlı çökeller (çakıl, kum, kil)
örtü kayayı meydana getirmiştir. Pliyosenin kumtaşı seviyeleri zaman zaman
geçirimlilik özelliği gösterebilmektedir. Çalışma alanı dışındaki volkanikler ısıtıcı
kayadır. Hazne kaya niteliğindeki granodiyoritleri etkileyen bir kırık sisteminden
yukarı çıkan sıcak su, alüvyonda yayılmaktadır.
Yozgat-Sorgun-Yenidoğan 2 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda 1988
yılından günümüze kadar MTA Genel Müdürlüğü ve özel şirketler tarafından
derinlikleri 60-357 m, sıcaklıkları 38,8-84 ºC arasında değişen 12 tane sıcak su
üretim ve 1 adet reenjeksiyon kuyusu açılmıştır. Açılan kuyulardan günümüzde 2
tane üretim (SG-2, SG-4) ve 1 tane reenjeksiyon (RENJ-1) kuyusu kullanılmakta
olup 2011 yılında açılan SG-5 kuyusuna pompa indirilmesi durumunda kullanıma
alınacaktır. Sıcak su üretim kuyuları ısıtma, sera ve termal turizm tesislerinde
kullanılmaktadır.
Çalışma kapsamında, inceleme alanında yer alan aktif durumdaki soğuk su
kuyularında (Osman Erol ve Lokman Hekim kuyuları) ölçülen akışkan sıcaklığı
sırasıyla 15,3 ºC ve 17,5 ºC, pH değerleri 6,22 ve 6,19 ve elektriksel iletkenlik
değerleri (EC) ise 738 μS/cm ve 1.225 μS/cm olarak ölçülmüştür. İnceleme alanında
yer alan aktif durumdaki sıcak su kuyularında (SG-2 ve SG-4) çalışma kapsamında
ölçülen akışkan sıcaklığı sırasıyla 77,4 ºC ve 79,1 ºC, pH değerleri 7,01 ve 7,02,
elektriksel iletkenlik değerleri (EC) ise 2.530 μS/cm ve 2.620 μS/cm olarak
ölçülmüştür.
Koruma alanları çalışması kaynak ve sıcak su sondajlarının her türlü kirletici
dış etkenlerden korunması ve devamlılığının sağlanması amacıyla yapılmaktadır.
Dolayısıyla bu çalışmada, doğal çıkış ve kuyuların her türlü kirletici dış etkenlerden
korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması, potansiyel alanın belirlenerek koruma
altına alınması amacıyla, sahanın litolojik özellikleri, kayaçların geçirimliliği, çatlak
2
ve kırık sistemleri gibi unsurlar göz önüne alınarak jeotermal kaynak koruma alanı
sınırları, bu zon sınırlarında alınması gerekli önlemler ve izin verilebilecek hususlar
belirlenmiştir.
Yozgat-Sorgun-Yenidoğan 2 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal sahada yapılan
koruma alanları etüdü çalışmaları sonucunda belirlenen koruma alanları zonları ile
uyulması gereken kurallara dikkat edilmesi bölge için önemli bir ekonomik değer
olan sıcak suyun, uzun yıllar kullanılabilmesi ve gelecek nesillere aktarılabilmesi
bakımından büyük önem taşımaktadır.
Bu çalışma ile belirlenen I., II. ve III. derece koruma alanı sınırları 1/10.000
ölçekli topografik harita üzerine işaretlenmiştir.