• ISPARTA-ŞARKİKARAAĞAÇ KÖMÜR SAHASI HİDROJEOLOJİ ETÜT RAPORU


Bu çalışma, MTA Genel Müdürlüğü “Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi“
tarafından sondajlı aramalar sonucunda bulunmuş olan 306.73 milyon ton görünür re- zerve sahip 
Isparta- Şarkikaraağaç ilçesi merkezi ve civarında yayılım gösteren kömür sahasının işletilmesi 
esnasında karşılaşılabilecek yeraltısuyu sorununun tespiti ve işlet- meyi etkileyebilecek su 
potansiyelinin ortaya konulması amacıyla  yapılmıştır.
İnceleme alanında Paleozoyik’ten Kuvaternere kadar farklı yaşlarda litolojik bi- rimler mostra 
vermektedir.
Paleozoyik; Meta kumtaşı, Meta silttaşı, Şeyl, Kuvarsit, Kristalize kireçtaşı, Do- lomitik ve 
yumrulu kireçtaşı çökelleri ile, Mesozoyik; Kuvars, Kuvarsit, şist, kumtaşı, dolomitik 
kireçtaşları, silttaşı ve ofiyolitik kayaçlarla, Senozoyik ise; Karbonat çimentolu konglomera, 
kumtaşı, silttaşı, kiltaşı, Kuvaterner ise; yamaç molozu, Birikinti konileri ve alüvyonlar ile 
temsil edilirler. Kömür, Pliyosen yaşlı Göksöğüt Formasyonu içerisinde oluşmuştur.
İnceleme alanını Kuzey, Doğu ve Güney’den çevreleyen Paleozoyik yaşlı Meta- morfitler, Kretase 
yaşlı ofiyolitik seri ile Tersiyer yaşlı çökeller içerisindeki killi seviye- ler geçirimsiz 
özelliktedir. Ancak ofiyolitlerin üst seviyelerindeki bozuşma zonlarında 1 lt/s lik küçük debili 
kaynaklara rastlanmaktadır. Bu kaynaklar, genellikle kurak mevsim- lerde kurumaktadır.
Paleozoyik yaşlı mermerler, Anamas dağı kireçtaşları, Tersiyer yaşlı çökeller içe- risindeki 
kumtaşı, konglomera ve kireçtaşı seviyeleri ile Kuvaterner yaşlı yamaç moloz- ları ve alüvyonlar 
geçirimli birimleri oluştururlar.
Tersiyer çökellerinin, killi kireçtaşı , marn, silttaşı ve yer yer killi kum tabaka- lanması 
gösteren seviyeleri yarı geçirimli birimler olarak kabul edilmiştir.
Yapılan ön etütlerden elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda 18 lokas- yonda su seviye 
gözlem kuyuları açılmıştır. Bu kuyularda ve önceden DSİ ve Şahıslar tarafından tarımsal sulama 
amacıyla açılmış olan, amacımıza uygun kuyulardan her ay su seviye gözlemleri yapılmış ve bu 
bölgelerin yağışlı ve kurak dönemleri için su tablası haritaları çizilmiştir. Bu haritalar yardımı 
ile yeraltısuyunun beslenme ve boşalma yönleri tespit edilmiştir.
Havzadan yüzeysel akışla boşalan tüm sular, Şarkikaraağaç Salur Çeltek köprü- sündeki DSİ Genel 
Müdürlüğünce kurulan AGİ (Akım gözlem istasyonu) istasyonunda ölçülmüştür. Boşalım değerleri DSİ 
Genel Müdürlüğünden, Meterolojik veriler ise Şar- kikaraağaç meteoroloji istasyonunca ölçülmüş 
değerler olup, Meteoroloji Genel Müdür- lüğünden temin edilmiştir.


Son üç yağış yılı (2013-2014-2015) göz önüne alındığında; Bölgede yıllık ortalama yağış:   459.93 
mm dir.
En düşük aylık ortalama yağış 2,2  mm ile Ağustos ayında, en yüksek ortalama
yağış  ise 105,40 mm ile Aralık ayında  görülmüştür.
Ortalama yıllık sıcaklık         : 11.24 OC
En düşük aylık ortalama sıcaklık -1.50 OC ile Aralık ayında, en yüksek aylık orta- lama sıcaklık 
ise, 23.20 OC ile Ağustos ayında  görülmüştür.

 


2


Tüm hidrolojik ve hidrojeolojik veriler kullanılarak elde edilen sonuca göre, kö- mür işletme 
sahasını etkileyebilecek Potansiyel su miktarının 18-25 milyon /m3 mertebe- sinde olabileceği 
tespit edilmiştir.

Akifer karakteristiklerini tespit etmek amacıyla 4 gözlem ve bir pompa kuyusun- dan oluşan farklı 
lokasyonlarda 6 adet pompaj grubu oluşturulmuştur. Her grupta pompa testleri yapılarak oluşan düşüm 
konileri çizilmiş ve ayrıca akifer karakteristikleri hesap- lanmıştır. Buna göre;
İletkenlik ( T)                                    :  10-3-10 -5   m2/s
Geçirgenlik ( K )                               : 10-5   -10-7    m/s
Depolama Katsayısı                          : 10-1 – 10 -5             aralığında bulunmuştur. 
Bulunmuş olan K (Geçirgenlik) değerleri; silt, ince kum litolojisine karşılık gelmektedir. Bu 
değerler kömür yayılım alanı içerisindeki su taşıyan tabakaların litolojisi ile uyumlu- luk 
göstermektedir.


Hidrojeokimyasal çalışmalar kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucuna göre; Pompaj ve gözlem 
kuyularından alınan örnekler hariç, drenaj alanı içerisinde dört farklı su tipi tespit edilmiştir

a ) Ca-HCO3’lı sular

b ) Ca – Mg – HCO3’lı sular c ) Ca – HCO3 – SO4’lı sular d ) Mg- HCO3’lı sular
Gz 13, Gz 16 gözlem kuyu suları ile P 2, P 3, P 4 ve P 5 pompaj kuyu suları benzer sulardır. Gz 13, 
Gz 16 ve P 4 kuyularının suları hemen hemen aynı özelliğe sahip- tirler.

İzotop Hidrojeolojisi değerlendirilmesine göre;

Hidrojeoloji sondaj kuyularından alınan örneklerin izotop içerikleri güncel sulara göre daha 
negatif, yani fosil sular sınıfına girmektedir. P 2 ve P 3 kuyu örneklerindeki yüksek trityum 
değeri sığ güncel yeraltısuyu karışımının olduğunu göstermektedir.

Havzanın Kuzeydoğu ve Güneybatı’sında yer alan aynı yükseltilerdeki izotop içe- riklerinin farklı 
olması bu bölgelerin yağış rejimlerinin farklı olduğunu göstermektedir.

Rapor Özellikleri
Rapor No 13778
Rapor Adı ISPARTA-ŞARKİKARAAĞAÇ KÖMÜR SAHASI HİDROJEOLOJİ ETÜT RAPORU
Konu HİDROJEOLOJİ JEOLOJİ
Yer - Konum ISPARTA-ŞARKİKARAAĞAÇ
Dil TÜRKÇE
Yayın Tarihi 2018
Yazarlar Cahit ÖZGÜR Dr. İ. Noyan GÜNER Serkan DENİZ

ISPARTA-ŞARKİKARAAĞAÇ KÖMÜR SAHASI HİDROJEOLOJİ ETÜT RAPORU

  • Markalar MTA
  • Ürün Kodu: DR13778
  • Stok Durumu: Stokta var
  • 659,28TL


Etiketler: ISPARTA-ŞARKİKARAAĞAÇ KÖMÜR SAHASI HİDROJEOLOJİ ETÜT RAPORU