Toprak varlığı için en büyük tehlike erozyondur. Erozyon zaman içinde toprağı kemirir,
verimden düsürür hatta tümüyle yok eder. Gerekli önlemlerin alınmaması, asırı kullanım ve
doğal etmenlere karsı etkili korumama nedeniyle her yıl denizlere veya akarsulara önemli
miktarda toprak ulasır. Bu da ülkemizin tarımsal potansiyelinin giderek azalmasına, sulama
kanalları, göller ve barajların toprakla dolmasına neden olur.
Bu çalısma Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) tabanlı Evrensel Toprak Kayıpları
Esitliği/Yenilenmis Evrensel Toprak Kayıpları Esitliği (ETKE/YETKE) kullanılarak
Kesikköprü Barajı ve çevresinin erozyon duyarlılık bölgelerinin haritalanması ve erozyona
bağlı yıllık toprak kaybının belirlenmesi amacı ile yapılmıstır.
ETKE/YETKE, erozyona bağlı toprak kaybı hesabı ve erozyon duyarlılık haritalarının
olusturulmasında yaygın olarak kullanılan ve gerçekçi sonuçlar veren bir yöntemdir.
Yöntemde, toprağın erozyona duyarlılığı (K), yağıs erozyon indisi (R), eğim uzunluğu ve
dikliği (LS), ürün ve arazi yönetimi (C) ve toprak koruma önlemleri (P) parametreleri dikkate
alınarak yıllık toprak kaybı hesaplanmakta ve buna bağlı olarak erozyon duyarlılık haritası
olusturulabilmektedir. ETKE/YETKE, temelde iklim, toprak, topografya ve bitki örtüsü
parametrelerini kullanarak toprak erozyonunun niceliksel olarak tespit edilmesini sağlar.
Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) erozyon modellemesinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Erozyona iliskin yapılan analiz ve haritalamalarda CBS çok kullanıslı araçlar sunmaktadır.
Yapılan çalısmada, ArcGIS Pro yazılımı kullanılarak yıllık toprak kaybı ve erozyon duyarlılık
haritası olusturulmustur.
Çalısma, Ankara'nın Bala ilçesinde, Kızılırmak Nehri üzerinde, sulama ve enerji üretimi
amacı ile 1959 -1966 yılları arasında insa edilmis bir baraj olan Kesikköprü Barajı havzasında
gerçeklestirilmistir. Havza için yıllık toprak kaybı 4008,69 t ha-1 y-1 hesaplanmıstır. Erozyon
duyarlılığı açısından değerlendirildiğinde havzanın çok hafif ve hafif erozyon sınıfında yer
aldığı belirlenmistir.