ÖZET
Bu çalışma,"Samsun-Ordu Titanyum Ruhsat Etütleri Projesi" kapsamında, SamsunÇarşamba
ve Terme yörelerinde titanyum aramalarına yönelik olarak gerçekleştirilmiştir.
Proje kapsamında bölgede yürütülen prospeksiyon çalışmaları 100 km2 lik bir alanı, detay
çalışmalar ise ruhsat sahalarında yaklaşık 20 km2 lik bir alanı kapsamaktadır.
Araştırma sahası; Samsun ilinin KD'sunda, Çarşamba ve Terme ilçelerinin sahil
kesimlerindeki geniş bir alüvyon alanını içinde yer alır. Bu alan Yeşilırmak nehrinin denize
döküldüğü yerden itibaren doğuya doğru uzanmaktadır.
İnceleme alanının çevresinde Mastrihtiyen'den, günümüze kadar oluşmuş birimler
yüzeylenmektedir.
Yörede, tabanda Akveren formasyonu yer alır. Bu birim Orta Eosen yaşlı Tekkeköy
formasyonu tarafından açısal uyumsuzlukla üstlenir. Tekkeköy formasyonu çökel ve
volkanik kaya birimlerinden oluşur. Bu formasyonun yer aldığı dönemde derin denizden,
sığ deniz ve karasala doğru ortamsal bir gelişim gözlenir. Üst Eosen yaşlı transgresif
karakterli Sarıyurt formasyonunun tabanı düşük açılı bir uyumsuzluk gösterir. Miyo-
Pliyosen yaşlı Gökçeçakmak formasyonu bir alüvyon yelpazesi çökelidir.
Bölgede sıkışma rejimi belirgindir. Erikli fayının kolları bölgede görülür. Çarşamba
Güneyinde de büyük bir ters fay yer alır.
Kuvaterner oluşukları ise inceleme alanında geniş yayılım gösterir.
Çarşamba delta ovasının gelişiminde iki evre ayırt edilmiştir. Birinci evrede
Pleistosen yaşlı çökeller gelişim göstermiştir. İkinci evrede ise Holosen yaşlı çökeller
gelişim göstermiştir. Delta ovası Yeşilırmak üzerine yapılan barajlara rağmen bugün de
gelişimini sürdürmektedir.
İnceleme alanında önceki yıllarda “Türkiye Geneli Titanyum Aramaları Projesi”
kapsamında yürütülen çalışmaların verilerine göre ağır mineral açısından önemli olabileceği
düşünülen sahalarda altı arama ruhsatı alınmıştır. Bu sahalardaki arazi çalışmalarına 1995
yılında “Türkiye Geneli Titanyum Aramaları Projesi” kapsamında çalışmalara başlanmıştır.
Yaklaşık 100 km2 lik bir alanda prospeksiyon çalışması yapılarak 250 metrelik aralıklarla
yüzeyden jeokimyasal numuneler derlenmiştir. Ayrıca derinlikleri 1-5 metre arasında
değişen el sondajlı arama çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
1998 yılında ruhsat sahalarında cevherli seviyelerin tespiti için sondajlı arama
çalışmalarına başlanmış ve 13 lokasyonda toplam 162 m. sondaj yapılmıştır.
1999 yılı içerisinde arazi çalışmalarına devam edilmiş, ruhsat sahalarında istikşaf ve
rezerv amaçlı 9 lokasyonda toplam 135 m. sondaj yapılmıştır.