ÖZET
Mineral solüsyonlari tabiatinin bir özeti sunulmustur.
Tabiatta bulunan farkli kökenli termal sivilarin çesitli tiplerinin etüdü ile mineral solüsyonlarinin kökeni
ve tabiati kavranmis olur. Volkanik sicak su kaynaklari genellikle Sb, As, Au ve Hg çökeltir ve CO2, CO, NH3
H2O bakimindan zengindir. Bunlar Ca, Mg ve Clg alkalilerini de bulundururlar. Asiri isinmis meteorik sular
genellikle CO2, H2S, HCl bakimindan zengindir. Termal sular, metamorfik kökenli sular, vadoz sular (connate
waters), minerallerdeki sivi inklüzyonlari ve derin jeotermal tuzlu sular gibi diger sivilar daima metal
bakimdan zengin olup mineralleri farkli sartlarda çökeltir.
Hidrotermal solüsyonlardaki metal solübiliteleri; solüsyonlarin basinci, sicakligi ve asitliligiyle kontrol
edilir. Metallerin ortami ve mevcudiyeti de önemli rol oynar. Mineralleri çökeltmeye yeterli olan mineral
solüsyonlarindaki metallerin alt konsantrasyon siniri 10-6 gm/lt'dir. Bununla beraber, sadece metallerin
solüsyonlardaki solübilitesi yetersizdir ve son etütler, farkli metal iyonlarinin kompleksler halinde
bulunmasinin en önemli rolü oynadigini göstermistir.
Minerallerin solüsyonlardan çökelmesinde tasiyici sivilarin tabiati ve metallerin bu sivilarda bulunma
sekli en önemli kontrol edici faktörlerdir. Minerallerin arazi iliskilerine ait birçok sualleri cevaplandiramadigi
için, buhar, kolloidal tasinim ve basit iyonlasmamis moleküller halinde çesitli tasinim sekilleri genellikle
önemsizdir. Bir çok termodinamik ve arazi iliskilerini tatmin ettigi için kompleksler halindeki tasinim en uygun
sekil olarak kabul edilmistir. Klorid kompleksleri olarak çesitli metal iyonlarinin stabilitesi ve solübilitesi
normal sicaklik ve basinç sartlari altinda daima yeterli oldugu için, klorid kompleklesmesinin çok önemli
proses oldugu düsünülmektedir. Sülfit ve bisülfid komplekslerinin de önemli rol oynadigi tahmin
edilmektedir. Sülfürce zengin sartlarda, sülfit kompleksleri genellikle klorid komplekslerine göre hakimdir,
fakat sülfürün az bulundugu sartlarda ise klorid kompleksleri hakim olur.