ÖZET
Bu arastirma ham fosfatlarin asitlendirilerek dogrudan kullanilma olanaklarini saptamak amaciyla
Ceylanpinar, Urfa ve Viransehir Topraklari'nda Yayladag Ham Fosfati'ni sülfürik asitle degisik oranlarda
asitlendirilerek sera kosullarinda yapilmistir.
Denemede üç düzeyde hamfosfat (20, 50 ve 200 ppm) ve dört düzeyde sülfürik asit (% 5, 10, 20 ve
50) uygulanmistir. Bütün saksilara 50 ppm N (amonyum sülfat) ve 20 ppm K2O (potasyum sülfat) verilmis
ve saksilarda arpa bitkisi yetistirilmistir. Iki aylik gelisme süresi sonunda bitkiler hasat edilmistir. Ayni
saksilara ikinci kez misir bitkisi ekilmis, bitkiler iki aylik bir gelisme sonunda hasat edilmistir. Bitki
örneklerinin kuru madde miktari ve fosfor kapsamlari tespit edilmistir.
Denemeden elde edilen sonuçlari asagidaki gibi özetlemek mümkündür:
1. Hamfosfatlarin sülfürik asitle esitlendirilerek uygulanmasi arpa ve misir bitkilerinin kuru madde
miktarlarini kontrole göre her üç toprakta da artirmis ve en fazla artis ham fosfat+ % 50 sülfürik asit
uygulamasi ile saglanmistir

2. Arpa ve misir bitkilerinin fosfor kapsamlarini asitlendirilerek verilen ham fosfat uygulamalari artirmis
ve en fazla artis genellikle ham fosfat + % 50 sülfürik asit uygulamalari ile saklanmistir.
Bu sonuçlara göre ham fosfatlarin sülfürik asit ile asitlendirilerek uygulanmasi bitkilerin kuru madde
miktarlari ve fosfor kapsamlarini büyük oranda artirmis ve her üç toprak içinde en fazla artis genellikle ham
fosfat + % 50 sülfürik asit uygulamasi ile saklanmistir. Çok basit bir islem olan ham fosfatin asitlendirilerek
kullanilmasi süper fosfatin etkisine yakin bir etki yapmasi ekonomik olmasi nedeni ile pratikte büyük faydalar
saglayacagi görüsündeyiz bu nedenle sera çalismasina paralel genis kapsamli olarak yapilacak tarla
denemesi sonuçlarina göre ham fosfatlarin daha iyi degerlendirilecegini ümit etmekteyiz.
1. Yayin Komisyonuna gelis tarihi,
2. Radyofizyoloji ve Toprak Verimliligi Kürsüsü, Profesörü, Baskani,
3. Radyofizyoloji ve Toprak Verimliligi Kürsüsü, Doç.Dr.,
4. MTA Genel Müdür Muavini,
5. MTA Endüstriyel Hammadde Dairesi, Kimya Mühendisi,
6. MTA Laboratuarlar Dairesi, Kimya Mühendisi.