ÖNSÖZ
Ülkemizin içinde bulundugu döviz darbogazinin asilmasi ve dis ödeme açiginin kismen azaltilmasi
açisindan, sanayi ve enerji üretiminin gerektirdigi hammaddelerin varliginin ortaya konup, bu kaynaklarin
isletilmesinin önemi büyüktür.
Türkiye, dünya maden rezervlerinin yaklasik % 0.3'üne sahiptir. petrol ve taskömürü disinda bu oran
% 2 gibi önemli bir miktara yaklasmaktadir. Oysa kisi basina üretim, dünya ortalamasinin ancak üçte biri
düzeyindedir. Ayrica; demir, kursun, çinko, alüminyum ve öteki birçok metalik madenler gibi sanayinin
önemli girdisi olan madenlerde üçte birden de azdir. Bunlara ek olarak bor tuzlari ve lületasi gibi dünya
rezervlerinin yandan çogunun ülkemizde bulundugu madenler ile önemli potansiyele sahip oldugumuz
kromit, manyezit, mermer, perlit, barit, antimon, volfram, zimpara tasi ve refrakter killeri üretimlerinde,
ülkemiz cevher hazirlama, mamul ürüne dönüstürme ve pazarlama çalismalarinda gerekli asamayi
gösterememis olmasi nedeniyle dünya piyasalarinda etkin rol oynayamamaktadir.
Planli dönemde, maden ve petrol aramalarina daha etkin bir sekilde hizla devam edilmesi ve arama
çalismalarinin daginikliktan kurtarilarak belirli metalojenik sahalar ve madenler üzerine yogunlastirilmasi, ilke
olarak kabul edilmistir. Ancak, uygulanabilir bir madencilik planlamasinin olmamasi nedeniyle hedeflere
ulasilamamistir.
Maden üretim projelerinin tasarlanmasi ve planlanabilmesi için bu konuda yapilacak çalismalarin ilk
asamasi, madenin aranip bulunmasi ve planlamaya esas olacak sekilde, varliginin ve özelliginin tespit
edilmesidir. Bu çalismalarin geregi gibi yürütülmesi sonucunda, uygulamaya konulacak güvenilir projeler
hazirlanacak ve buna bagli olarak da yeralti kaynaklarinin gelistirilmesi ile maden ve enerji üretiminin
artirilmasi için uzun vadeli akilci politikalarin belirlenmesi ve sinirli finansman kaynaklarinin en verimli
yatirimlara tevcihi saglanmis olacaktir.
Ülkemizde, her konudaki taleplerin degisik etkenlere bagli olarak giderek artmasi, bu taleplerin
karsilanmasi için yapilan çalismalarin da belirli bir disiplin içerisinde giderek yogunlastirilmasini zorunlu
kilmaktadir.
Bu nedenlerle 1976 yilinda, maden aramalarinin belirli bir disiplin içinde yürütülmesi ve isletmeci
kuruluslarca gerek duyulan standartlarda ve uzun vadeli ihtiyaçlarin karsilanmasini hedefleyen bir anlayis
içerisinde gelistirilmesi kararlastirilmis ve ilk uygulama olarak demir, fosfat, krom, bakir-kursun-çinko,
alüminyum, seramik ve refrakter hammaddeleri için her yil revize edilmek üzere "1976 Yili Uzun Vadeli
Büyük Maden Arama Projeleri Programlari" hazirlanmistir. Bu projeler 1977 yilinda revize edilerek yeniden
yayinlanmistir. Bu rapor Bakanligimiz koordinatörlügünde "1980-1988 Yillari Uzun Vadeli Maden Arama
Projesi Programlari" olarak hazirlanmistir.
Çalismada geçen yillardakilere ek olarak; yapi malzemeleri, çimento hammaddeleri, mermer, tuz, diger
metalik madenler (volfram, kalay, molibden, nikel ve antimon) ve diger endüstriyel hammaddeler (asbest,
barit, bor tuzlari, dogal boyalar, flüorit, grafit, kükürt, mika, talk, zimpara, titan, (zirkon ve lületasi) ele
alinmistir.