Farklı oluşum ortamı ve yapısal özelliklere sahip tektonik birliklerin yan yana geldiği
yurdumuz, erimeye uygun karbonatlı ve sülfatlı kayalarla kaplı yüzeylerin genişliği bakımından
Avrupa ülkeleri arasında ilk sıralarda bulunmaktadır. Kireçtaşı, dolomitik kireçtaşı, dolomit,
karbonat çimentolu kumtaşı ve konglomera ile jipslerden oluşan erimeye uygun kayalar; yurdumuz
yüzölçümünün yaklaşık % 35-40’ını oluşturmaktadır. Bu kadar geniş bir yüzeylenime sahip olan bu
kayalarda; yeraltı ve yerüstü sularının oluşturduğu doğal mağaraların da çok yoğun bir şekilde
gelişeceği şüphesizdir. Ancak bu mağaraların tamamı etüt edilmediğinden dolayı, sayıları hakkında
kesin bir rakam vermek mümkün değildir. Bununla birlikte, karstik bölgelerde yapılan araştırmalara
bağlı olarak ülkemizde, yaklaşık 30.000-40.000 civarında doğal mağaranın bulunabileceğini
söyleyebiliriz.
Birçok ülkede 18. yüzyıldan beri değişik amaçlarla kullanılan mağaraların önemi yurdumuzda
henüz yeni yeni anlaşılmaya başlanmıştır. Özellikle 1970’lerden sonra mağara araştırmaları ve buna
bağlı olarak da ekonomik amaçlarla kullanım artmıştır. Günümüzde çok sayıda mağara başta turizm
olmak üzere, askeri yönden sığınak ve lojistik alan temini, kültür mantarcılığı, meyve ve sebze
depolamacılığı, iyi kalite tulum peyniri üretimi, yeraltısuyu temini, guano ve plaser mineral
çıkarımı gibi amaçlarla kullanılarak yöre ve ülke ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır.
Bunun yanında mağaraların fiziki yapıları bölgesel jeolojik, jeomorfolojik, hidrolojik, ekolojik ve
prehistorik özellik ve gelişimi karakterize ettiklerinden; bilimsel çalışmalarda da önemli verileri
içlerinde saklarlar.
Ülkemizde binlercesinin bulunduğu mağaraları inceleyerek ekonomik potansiyellerini
belirlemek amacıyla 1979 yılından beri MTA Jeoloji Etütleri Dairesi, Karst ve Mağara
Araştırmaları Birimi’nce yürütülen Mağara Araştırmaları Projesi çalışmaları dahilinde, çok sayıda
mağaranın etüdü yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucu 12 mağara (İçel-Silifke Narlıkuyu, Antalya-
Alanya Dim ve Serik Zeytintaşı, Denizli-Acıpayam Keloğlan ve Honaz Kaklık, Isparta-Aksu
Zindan, Burdur-İnsuyu, Kırklareli-Demirköy Dupnisa, Zonguldak-Merkez Gökgöl ve Zonguldak-
Ereğli Cehennemağzı, Tokat-Pazar Ballıca, Gümüşhane-Torul Karaca) turizm amaçlı kullanıma
açılmış ve bazıları da planlama aşamasındadır.