• MANİSA ALAŞEHİR KAVAKLIDERE SAHASI JEOTERMAL ETÜT RAPORU

Çalışma sahası yakın çevresinde yer alan Manisa-Turgutlu-Urganlı (49-77 oC),
Kurşunlu (63-89 oC), Köprübaşı (50-55 oC), Kula (40-55 oC) jeotermal sahaları kaynak
sıcaklıkları itibarı ile önemli bir potansiyeli işaret eder. Sahalarda daha önce yapılan
orta derinlikteki sondajlarda Alaşehir 180-213 oC, Kurşunlu-Caferbeyli’de 1189 m’de
155 oC taban sıcaklıklarına rastlanması, daha derinlerde sıcaklığın artabileceğine işaret
etmektedir.
Alaşehir Kavaklıdere sahasında 2002 ve 2004 yıllarında Göbekli köyü (Alaşehir)
yakınında KG-1 (1.447 m) ve Kavaklıdere yakınlarında AK-2 (1.507 m) no.lu
jeotermal araştırma sondajları yapılmış, Göbekli sondajında 182 oC ve Kavaklıdere
sondajında ise 213 oC kuyu taban sıcaklığına ulaşılmış, ancak kuyuların her ikisinde de
yeterli akışkan alınamamıştır. Kuyular kesikli olarak üretim yapmışlardır. Sıcaklık
değerleri ile saha Denizli-Kızıldere (242 oC) ve Aydın-Germencik (237 oC) sahalarının
ardından Türkiye’de üçüncü sıradaki yerini almıştır.
Daha sonraki yıllarda MTA Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilen birinci etap
ihalesinde (2008 yılında) saha ihale edilmiş, ancak ihaleyi alan firmanın vazgeçmesi
üzerine (kuyularda yeterli debi olmaması nedeniyle) saha Genel Müdürlükçe 2010
yılında tekrar masaya yatırılmış, bu rapora konu 2010-33-13-04-7 nolu etüt projesi
kapsamında detay jeoloji, jeokimya, gravite, manyetik MT, AMT, rezistivite ve
radyoaktivite (G-ray spektrometre) yöntemleri uygulanarak saha yeniden araştırılmıştır.
Çalışma alanında temeli Menderes masifine ait Prekambriyen-Alt Paleozoyik
yaşlı gözlü gnays, migmatitik gnays, granitik gnays oluşturmaktadır. Bunun üzerinde
Üst Paleozoyik-Orta Triyas? yaşlı granatlı mikaşistlerle başlayan, üste doğru kuvarsit,
kuvarsşist, mikaşist-mermer ardalanması ile devam eden Menderes masifinin örtü şist
ve karbonatları yer almaktadır. Bunlar üzerine açısal uyumsuzlukla konglomera
başlayan, kumtaşı, silttaşı ve organiklerce zengin şeylerle devam eden ve killi
kireçtaşlarıyla son bulan Alt-Orta Miyosen yaşlı Alaşehir Formasyonu gelmektedir.
Bunun da üzerine diskordansla, kiremit-bordo ve şarabi renkli, orta ve kalın tabakalı
konglomera-kumtaşı ve çakıllı kumtaşı, yer yer kiltaşı ve silttaşından oluşan Üst
Miyosen-Alt Pliyosen yaşlı Gediz Formasyonu, bunun da üzerinde Üst Pliyosen-
Kuvaterner yaşlı bej renkli, yer yer kırmızımsı, sarımsı renklerde kalın tabakalı yer yer
masif bloklu konglomeralardan oluşan Kaletepe Formasyonu yine uyumsuzlukla yer
almaktadır. İstifin en üstünde ise Kuvaterner yaşlı alüvyon çökelleri ve traverten
oluşumları bulunmaktadır.
Çalışma alanında KB-GD ve yaklaşık D-B doğrultulu eğim atımlı normal faylar
yer almaktadır. Yaklaşık D-B doğrultulu düşük eğimli (30-40o) sıyrılma fayının Üst
Miyosen-Pliyosen aralığında hareketlenmeye başladığı anlaşılmaktadır. Bu zon masifin
yükselmesi sırasında düşük açılı kaymalar şeklinde meydana gelmiş olup, fay zonu
düşük eğim nedeniyle geniş alanlarda yayılım göstermektedir. Bu yüzey düşük eğimi
nedeniyle çok sayıda daha genç yüksek açılı (60-70o) faylar tarafından (KB-GD ve
yaklaşık D-B yönlü eğim atımlı normal faylar) ve yaklaşık K-G doğrultulu oblik
özellikli normal faylar tarafından kesilmektedir. Bu kesişim bölgeleri ikincil porozite
oluşumu açısından çok önem arz etmektedir. K-G uzanımlı oblik özellikli normal
fayların yaklaşık D-B doğrultulu normal faylar ve sıyrılma fayı ile kesişme bölgeleri
rezervuar oluşturan yapılar olarak belirlenmiştir.
Çalışma alanında Menderes masifine ait gnaysların kırıklı zonları ve
mermerlerini kırık çatlar zonları ve erime boşlukları rezervuar özellikli kayaçlardır ve
ana rezervuarı oluşturmaktadır. Ana rezervuar kayaçlarda kırık ve çatlaklara bağlı
2
olarak gelişen ikincil porozite hakim durumdadır. Bunlar üzerine gelen çökel kayaçlar
ikincil rezervuar kayaçları oluşturmaktadır. Bunlardan, Alaşehir Formasyonu’nun
kireçtaşı ve konglomeratik seviyeleri, kırık zonlarda rezervuar özelliğe sahiptirler.
Gediz ve Kaletepe formasyonları gevşek çimentolu olduğundan birincil gözenekliliğe
sahiptir. Formasyonlar taneli yapıda ve genellikle silt-killi silt çimento ile tutturulmuş
olduğundan yer yer özellikle çakıllı seviyelerin hakim olduğu yerlerde yüksek
porozitelidir ve rezervuar özelliklidir.
Uluslararası Hidrojeologlar Birliği (IAH) sınıflamasına göre çalışma alanından
alınan soğuk sular “kalsiyumlu, sodyumlu, mağnezyumlu, bikarbonatlı”, “kalsiyumlu,
mağnezyumlu, sodyumlu, bikarbonatlı”, “kalsiyumlu, mağnezyumlu, bikarbonatlı”,
mineralce fakir sınıfında sulardır. Piper diyagramında sahadan alınan soğuk su örnekleri
katyonlarca Ca+Mg>Na+K (Birinci bölge), anyonlarca HCO3+CO3>Cl+SO4 şeklinde
olup, 3. bölgede yer almaktadırlar. Bu sular karbonat sertliği %50’den fazla olan CaCO3
ve MgCO3 bileşimli sulardır.
Uluslararası Hidrojeologlar Birliği (IAH) sınıflamasına göre sahada etüt
çalışmaları sonrasında belirlenen lokasyonlarda gerçekleştirlen sondajlardan alınan
sıcak sulardan Mak-2010-14 no.lu sondaj su örneği, “bor ve flor içeren, sodyumlu,
bikarbonatlı, klorlu, mineralli termal su”, Mak-2010-15 no.lu sondaj su örneği “bor
içeren, sodyumlu, bikarbonatlı, mineralli termal su”, Mak-2011-03 no.lu sondaj su
örneği ise “bor ve flor içeren sodyumlu, bikarbonatlı, mineralli termal su” sınıfındadır.
Sahadan alınan sıcak su örneklerinin tümü Piper diyagramında katyonlar bakımından 2.
bölgeye, anyonlar bakımından ise 3. bölgeye düşen örnekler karbonat alkaliliği,
karbonat olmayan alkaliliğinden büyük olan yumuşak sulardır. Sıcak su örnekleri yarı
logaritmik Schoeller diyagramında incelendiğinde, Mak-2010-14, Mak-2011-03 ve KG-
1 sondajlarına ait su örneklerinin kısmen benzer kökenli olmakla birlikte, özellikle
yüksek Cl konsantrasyonu ile en derin kökenli suyun Mak-2010-14 numaralı sondaj
suyu olduğu, bunu Mak-2011-03 ve KG-1 sondajlarının izlediği anlaşılmaktadır. IAH
sınıflamasına göre sıcak su kaynaklarından Horzumsazdere maden suyu kaynağı (HSD-
1), bor içeren sodyumlu, magnezyumlu, bikarbonatlı, mineralli termal su;
Horzumsazdere sıcak su kaynağı (HSD-2) ise bor içeren sodyumlu, bikarbonatlı,
mineralli termal su, KG-1 Göbekli sondajından alınan su örneği, bor içeren sodyumlu,
bikarbonatlı, karbonatlı, mineralli termal su sınıfındadır.
Hidrotermal alterasyon çalışmaları amacıyla alınan on üç adet örneğin XRD (XRay
difraktometre) ve XRF (X-ray flörasans) analizleri yapılmıştır. Örnekler
hidrotermal alterasyona uğramış gnays ve şistlerden alınmıştır. Alterasyon zonundan
seçimli bir numune alım yöntemi uygulanmıştır. Örnekler kayacın ilksel dokusunu
muhafaza etme durumuna göre taze, az altere, altere kayaç ve damardan alınan örnekler
ise damar şeklinde tanımlanmıştır. XRD sonuçlarına göre hidrotermal mineral topluluğu
kuvars, kristobalit, jips ve kil grubu mineral olarak belirlenmiş, detay kil analizlerinde
kil grubu minerallerin illit ve kaolinitten oluştuğu tespit edilmiştir. Tespit edilen
hidrotermal alterasyon mineral topluluğuna göre yüzey koşullarında hidrotermal
alterasyona neden olan akışkanların 140-170 oC arasında sıcaklığa sahip asidik-zayıf
asidik pH koşullarına sahip olduğu, bu alterasyon koşullarını takiben alterasyona neden
olan akışkanların sıcaklığının 100 oC’nin altına düştüğü belirlenmiştir. XRF yöntemi ile
major oksitlerin % ağırlık olarak analizleri yapılmıştır. Buna göre alterasyona bağlı
olarak major element oranlarındaki değişimler belirlenmiş ve kayaçta alterasyona bağlı
olarak silis yıkanmasının olduğu belirlenmiştir.
 

Rapor Özellikleri
Rapor No 11509
Rapor Adı MANİSA VE CİVARI (ALAŞEHİR-KAVAKLIDERE) JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI PROJESİ (PROJE NO: 2010-33-13-04-7) MANİSA ALAŞEHİR KAVAKLIDERE SAHASI JEOTERMAL ETÜT RAPORU
Konu JEOTERMAL
Yer - Konum MANİSA ALAŞEHİR
Dil TÜRKÇE
Yayın Tarihi EKİM 2011
Yazarlar Musa BURÇAK Sultan BOSTAN Hayrettin KARZAOĞLU Gökhan YILDIRIM Mustafa KÜÇÜK

MANİSA ALAŞEHİR KAVAKLIDERE SAHASI JEOTERMAL ETÜT RAPORU

  • Markalar MTA
  • Ürün Kodu: DR11509
  • Stok Durumu: Stokta var
  • 657,06TL


Etiketler: MANİSA VE CİVARI (ALAŞEHİR-KAVAKLIDERE) JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI PROJESİ (PROJE NO: 2010-33-13-04-7) MANİSA ALAŞEHİR KAVAKLIDERE SAHASI JEOTERMAL ETÜT RAPORU