Değişik ortamlarda gelişmiş, yapısal ve litolojik özellikleri farklı tektonik birliklerin yan
yana geldiği yurdumuz; erimeye uygun karbonatlı ve sülfatlı kayalarla kaplı yüzeylerin genişliği
bakımından, Avrupa ülkeleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Kireçtaşı, dolomitik kireçtaşı,
dolomit, karbonat çimentolu kumtaşı ve konglomera ile jipslerden oluşan erimeye uygun
kayalar; yurdumuz yüzölçümünün yaklaşık % 35-40’ını oluşturmaktadır. Bu kadar geniş bir
yüzeylenime sahip olan bu kayalarda; yeraltı ve yerüstü sularının oluşturduğu doğal mağaraların
da çok yoğun bir şekilde gelişeceği şüphesizdir. Buna karşılık tarih öncesi dönemlerden beri
insanların işlenmeye uygun kayaları barınak, sığınak, ibadet yeri, maden galerisi ve taşhane gibi
değişik amaçlarla kazmaları sonucu oluşturdukları yapay mağara ve yeraltı şehirleri de
ülkemizde son derece yaygındır. Ancak bu doğal ve yapay mağaraların tamamı etüt
edilmediğinden dolayı; günümüzdeki sayıları hakkında kesin bir rakam vermek mümkün
değildir.
Birçok ülkede 18. yüzyıldan beri değişik amaçlarla kullanılan mağaraların önemi,
yurdumuzda henüz yeni yeni anlaşılmaya başlanmıştır. Özellikle 1970’lerden sonra mağara
araştırmaları ve buna bağlı olarak da ekonomik amaçlarla kullanım artmıştır. Günümüzde çok
sayıda mağara görsel, arkeolojik, prehistorik ve dini motiflerine göre; başta turizm olmak üzere,
askeri yönden sığınak ve lojistik alan temini, kültür mantarcılığı, meyve ve sebze
depolamacılığı, iyi kalite tulum peyniri üretimi, yeraltı suyu temini, guano ve plaser mineral
çıkarımı gibi amaçlarla kullanılarak yöre ve ülke ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır.
Bunun yanında mağaraların fiziki yapıları bölgesel jeolojik, jeomorfolojik, hidrolojik, ekolojik
ve antropolojik gelişimi karakterize eden korunmuş şekil ve yapıları içlerinde
barındırdıklarından; bilimsel çalışmalarda da laboratuar konumundadırlar. Yeraltının bu gizemli
şekilleri ülkemizin sosyo-ekonomik gelişiminde büyük bir potansiyel oluştururlar. Yurdumuzun
değişik bölgelerinde onbinlercesinin bulunduğu bu mağaraları inceleyerek ekonomik
potansiyelleri ile koruma yöntemlerini belirlemek amacıyla, 1979 yılından beri MTA Jeoloji
Etütleri Dairesi, Karst ve Mağara Araştırmaları Birimi’nce Mağara Araştırmaları Projesi
çalışmaları yürütülmektedir. Bu çalışmalar sonucu çok sayıda mağara etüt edilerek, başta turizm
olmak üzere, değişik amaçlarla kullanıma açılmışlardır.
Trabzon İli Düzköy İlçesi Çal Köyü’nde yer alan Çal Mağarası’nın “tabiat varlığı” olarak
tescil edilmesine esas oluşturacak mağara ve koruma alanı araştırmaları, Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı, Tabiat Varlıkları Koruma Genel Müdürülüğü adına, MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji
Etütler Dairesi Karst ve Mağara Araştırmaları Birimi’nce gerçekleştirilmiştir.