• BAYAN BULAG İLE DUUT ARASININ JEOLOJİSİ VE METALOJENEZİ (HOVD-MOĞOL ALTAYLARI)

ÖZET
       
Batı Moğolistan'da, Moğol Altayları'nın orta kesiminde, Hovd batısında ve güney batısında yer alan inceleme alanında, Prekambriyen-Paleozoyik döneminde oluşmuş kaya birimleri yüzeylenir. Kaledoniyen ve Hersiniyen orojenezlerinden etkilenmiş olan çalışma alanında, birbirinden farklı stratigrafik özellikler gösteren ve büyük çapta doğrultu atımlı faylarla bir araya gelmiş batıdan doğuya doğru Duut, Hovd Soom, Manhan ve Harus Birimi olmak üzere 4 yapısal birim izlenir.
        Bunlardan Duut ve Hovd Soom Birimleri'nin temelinde düşük dereceli bölgesel metamorfizmaya uğramış Prekambriyen yaşlı kuvarsit, kuvars şist ve az oranda metakonglomera ara seviyeli şistlerden oluşan Aman Hudag Formasyonu yer alır. Duut Birimi'nde, Prekambriyen üzerinde açısal uyumsuz olarak Kambriyen yaşlı, tabanda konglomera seviyesi ile başlayan, volkanik ara seviyeli kırıntılılardan oluşan Zun Zuslan Uul Formasyonu, bu formasyonunun üzerinde uyumlu olarak karbonatlardan oluşan Tsagaan Hairhan Uul Formasyonu, daha üstte ise geçişli olarak yer yer bazik volkanit, karbonat ve konglomera ara seviyeli kumtaşı, silttaşı vb kırıntılılardan oluşan Hovd Soom Formasyonu, yine Prekambriyen yaşlı Aman Hudag Formasyonu ve bunun üzerinde açısal uyumsuz olarak Ordovisiyen yaşlı bazik volkanik ara seviyeli kırıntılılardan oluşan Har Chuluun Dava Formasyonu, açısal uyumsuz olarak Siluriyen yaşlı bazik ve asidik volkanit ara seviyeli kırıntılılardan oluşan Bayan Bulag Formasyonu, açısal uyumsuz olarak Alt Devoniyen yaşlı bazik ve asidik volkanit ara seviyeli kırıntılılardan oluşan Oıgur Formasyonu; Hovd Soom Birimi'nde ise Prekambriyen yaşlı Aman Hudag Formasyonu üzerinde açısal uyumsuz olarak genellikle şeyllerden oluşan Tsagaan Burgas Formasyonu yer alır. Tarafımızdan yeterince çalışılmamış olan ve incelenen alanın hemen doğusunda bulunan Manhan Birimi'nde, en altta Kambriyen yaşlı Hovd Soom Formasyonu ve bunun üzerinde muhtemelen Siluriyen yaşlı kuvarsit ve kuvars kumtaşlarından oluşan Havchigiin Hudag Formasyonu, en üstte de muhtemelen Devoniyen-Karbonifer yaşlı genelde bazik volkaniklerden oluşan Har Tolgoy Formasyonu yer alır. Harus Birimi'nde ise altta Prekambriyen yaşlı tüf kuvars kumtaşı, silttaşı ve kuvarsitler, bunların üzerinde Kambriyen yaşlı orta kesimi karbonattan oluşan ince kırıntılılar ve ince piroklastik kayalar ve en üstte de Siluriyen yaşlı genelde karasal, çok az miktarda da denizel kırıntılılardan oluşan Yamaa Ulan Uul Formasyonu bulunur.
        Bölgedeki bu kaya birimleri değişik dönemlerde gelişmiş olası Siluriyen yaşlı bazik granitoyidler, olası Devoniyen-Karbonifer yaşlı Hovd Kompleksi ve Karbonifer yaşlı Subalkali granitler tarafından kesilirler. Ayrıca bölgenin güney kesiminde bir kısmı subvolkanik karakterde, olası Karbonifer yaşlı riyolitler yer alır. Bu granitoyidler söz konusu kaya birimlerini büyük çapta kontakt metamorfizmaya uğratmış ve bunlar dokanaklar boyunca oldukça geniş metamorfik kayalara dönüşmüştür. Hatta bazı alanlarda bu birimler kısmi ergimelere uğramıştır. Ayrıca bölgedeki büyük çaptaki doğrultu atımlı faylara bağlı olarak geniş makaslama zonları gelişmiş ve bu makaslanma zonlarında da kataklastik kayalar gelişmiştir.
        Bölgedeki olası Siluriyen yaşlı bazik granitoyidler kalkalkalen ve toleyitik karakterde olup farklı magma kaynaklarından beslenmiş, hibrid bir magmadan türemiş çarpışma öncesi yani dalma-batma ortamı gabroyik ve diyoritik kayaçlardan oluşur. Olası Devoniyen-Karbonifer yaşlı Hovd Kompleksi kalkalkalen karakterde olup farklı magma kaynaklarından beslenmiş I-tipi genellikle volkanik yay granitoyidleri ile temsil edilir. Sublalkali granitler kalkalkalen karakterde olup farklı magma kaynaklarından beslenmiş I-tipi genellikle volkanik yay ve levha içi subalkali granitlerden oluşur. Bölgedeki riyolitler kalkalkalen karakterli, potasik özellikte kıtasal kabuk kökenli orojenik volkaniklerdir. Bütün bu kayaçlar, sıkça granit aplit/aplit ve bazik bileşimli dayklarca kesilir.
        Çalışma alanı altın metalojenezi açısından çeşitlilik gösterir.
        Bölgede 5 farklı tip cevherleşme oluşturur;
        1. Kuvars damarlarına bağlı cevherleşmeler,
        2. Mezotermal damar tipi Cu cevherleşmeleri (+Au),
        3. Volkano-sedimenter (ekzalatif) sülfıt cevherleşmeleri (+ Au),
        4. Skarn tipi cevherleşmeler,
        5. Plaser Au yatakları.

Rapor Özellikleri
Rapor No 10597
Rapor Adı BAYAN BULAG İLE DUUT ARASININ JEOLOJİSİ VE METALOJENEZİ (HOVD-MOĞOL ALTAYLARI)
Konu BAYAN BULAG İLE DUUT ARASININ JEOLOJİSİ VE METALOJENEZİ (HOVD-MOĞOL ALTAYLARI)
Yer - Konum MOĞOLİSTAN (BAYAN BULAG-DUUT) TÜRKİYE
Dil TÜRKÇE-İNGİLİZCE
Yayın Tarihi 01.01.2003
Hazırlayan Birim JEOLOJİ ETÜTLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Yazarlar BADARCH ALTANGEREL BÜLENT BAYBURTOĞLU HALİL TÜRKMEN MUSTAFA ŞENEL O. ZİMİTOĞLU YAVUZ BEDİ

BAYAN BULAG İLE DUUT ARASININ JEOLOJİSİ VE METALOJENEZİ (HOVD-MOĞOL ALTAYLARI)

  • Markalar MTA
  • Ürün Kodu: DR10597
  • Stok Durumu: Stokta var
  • 1.759,94TL


Etiketler: ALBİT, BAYAN BULAG, DUUT, GABRO, KLORİT, KUVARS, MOĞOLİSTAN, MOĞOLİSTAN MADEN KAYNAKLARI, ŞİST, 10597