ÖZ
Sanayileşme ve şehirleşme sürecinde olan ülkemizde, arazinin akılcı olarak kullanılabilmesi söz konusu bölgenin jeolojisi, jeomorfolojisi, hidrojeoloji, mühendislik jeolojisi, depremsellik vb. özelliklerinin araştırılması ve değerlendirilmesi ile mümkün olabilmektedir. Özellikle yoğun göç olayının meydana geldiği illerdeki çarpık kentleşmenin oluşturacağı sonuçları asgariye indirmek için bu çalışma gerçekleşmiştir.
MTA Genel Müdürlüğünün metropoliten projeleri kapsamında Diyarbakır merkez yerleşim alanı ve çevresindeki arazinin mevcut kullanımı yanında, yerleşimin gelişebileceği yönler, sanayi kuruluşlarına ayrılması gereken sahalar, katı atık depolama alanları belirlenmiştir.
Çalışmalar genel ve detay olarak iki grup altında toplanmıştır. Genel çalışmalar 1/100.000 ölçeğinde (2.500 km2) detay çalışmalar 1/25.000 (529 km2) ölçeğinde yapılmıştır.
Çalışmalarda 1/100.000 ölçekli jeoloji harita revizyonu ile başlanmış genel jeoloji bölümünde; genel stratigrafi ve tektonik özellikleri kısaca verilmiştir.
Jeomorfoloji harita alımında hava fotoğrafları yardımıyla; selcik erozyonu, kaya düşmeleri, taşkın alanları ve heyelanlar belirlenmiştir.
Hidrojeoloji çalışmaları özellikle şehrin en büyük sorunlarını oluşturan yeraltısuyu kirliliğine yönelik olarak numuneler alındı. Diyarbakır çevresinde açılmış olan sondaj kuyuları jeolojik ve hidrojeolojik özellikleri derlenerek akiferlerin kalınlıkları, derinlikleri ve yeraltı su değişimleri belirlendi. Çalışma sahasının 1/100.000 ölçekli ve merkezin 1/25.000 ölçekli haritası yapılmıştır.
Mühendislik jeolojisi çalışmaları genel ve detay çalışmalar şeklinde gerçekleşmiştir. Harita yapımı kapsamında, formasyonların zemin ve kaya mekaniği özellikleri ile hafriyat durumu belirlenmiştir.