ORTA SAKARYA'DA NALLIHAN-SARICAKAYA ARASINDAKİ
YAPISAL BİRLİKLERİN JEOLOJİK ÖZELLİKLERİ
ÖZ
Çalışılan alan, Orta Sakarya yöresinde Sakarılıca ile Beypazarı doğusu arasında kalan yaklaşık 110 km uzunlukta ve 40 km genişlikte bir bölümü kapsamaktadır. Çalışma alanında İzmir-Ankara Okyanus kolunun en geç Kretasede kapanması ile biraraya gelmiş üç ana tektono-stratigrafik birlik, bunların para-otokton örtüleri ve tektonik birlikleri ortak olarak örten Tersiyer Basenleri çökelleri yeralmaktadır.
Geç Kretase öncesi tektono-stratigrafik birliklerden güneyde yeralan ve Anatolitleri temsil ettiği düşünülen birlik Güney Birlik yada Sömdiken Birliği olarak adlandırılmıştır. Sömdiken Birliği en altta metakırıntılı kayalar ile bunları kesen metafelsik ve metabazik kayalar (Göktepe Metamorfitleri) ve rekristalize kireçtaşlarından (Kayapınar Mermeri) oluşur. Çok evreli deformasyon ve metamorfizma geçirmiş olan bu birimden türeme çakıllar içeren konglomeralarla (Otluk Metaklastitleri) başlayan ve alttan üste doğru neritik kireçtaşları, çörtlü kireçtaşları ve pelajik kireçtaşlarından (Mıhlıkaya Metakarbonatı) oluşan bu dizi kalsitürbiditlerden oluşan bir geçiş biriminden sonra ofiyolit bloklu bir seri ile (Girdapdere Formasyonu) üzerlenir. İstifin bu bölümü Anatolitlerdeki Kütahya-Bolkardağ Kuşağında yer alan Triyas-Kretase istifi ile özdeştir. Sömdiken Birliği Torit-Anatolit Platformunun kuşak boyunca yüzeylenen en kuzey kenarını temsil eder. Birim Mesozoyik boyunca İzmir-Ankara Okyanusuna bakan pasif kıta kenarı olarak evrimleşmiş ve bu okyanusun kapanması sırasında üzerine yerleşen tektonik birimlerin altında gömülerek yüksek basınç metamorfizmasından etkilenmiştir.
Sömdiken Birliği milonitik kayalardan (Çaltepe Kataklastiti) oluşan bir zon boyunca Dağküplü Karmaşığı tarafından üzerlenmiştir. Dağküplü Karmaşığı yer yer olistostromlu bölümler (Emremsultan Olistostromu) içeren bir tektonik karışıktır (Sarıyar Karmaşığı). İçinde ofiyolitik diziye ait bloklar yanında mavişist, rekristalize kireçtaşı, andezit, ve benzeri bloklar gözlenir. Düzenli bir ofiyolit dizisi içeren mafik-ultramafik kayalar (Taştepe Ultramafiti) karmaşığın içinde ve üstünde tektonik dilimler halinde yer alır. Karışık içinde yeralan radiyolarit bloklarında Üst Triyas-Jura-Alt Kretase yaşları saptanmıştır. Dağküplü Karmaşığının, İzmir-Ankara Okyanusunun Mesozoyik sırasında oluşmuş litosferi ile bunun kapanması sırasında gelişen adayayı volkanitlerini ve yığışım prizması malzemesini içerdiği, geç Kretase sırasında Sömdiken Birliği üzerine yerleştiği düşünülmektedir.
Çalışma alanında yer alan en üst ve en kuzey tektonik birliği Kuzey Birlik yada Orta Sakarya Birliği oluşturmaktadır. Orta Sakarya Birliği, Sakarya Mikrolevhasını temsil eder. Birliğin temelinde birbiri ile tektonik ilişkili Söğüt Metamorfitleri ve Tepeköy Metamorfitleri yer alır. Her iki birim çökel dokanakla Soğukkuyu Metamorfitleri tarafından üzerlenir. Bu üç birim Orta Sakarya Temel Karmaşığı adı altında toplanmıştır.
Rapor Özellikleri | |
Rapor No | 10094 |
Rapor Adı | ORTA SAKARYADA NALLIHAN-SARICAKAYA ARASINDAKİ YAPISAL BİRLİKLERİN JEOLOJİK ÖZELLİKLERİ |
Konu | JEOLOJİ |
Yer - Konum | ESKİŞEHİR NALLIHAN-SARICAKAYA |
Dil | TÜRKÇE |
Yayın Tarihi | 01.02.1996 |
Hazırlayan Birim | JEOLOJİ ETÜTLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI |
Yazarlar | AHMET IŞIK AHMET ÖZCAN KAMİL ŞENTÜRK M.CEMAL GÖNCÜOĞLU NECATİ TURHAN ŞÜKRÜ UYSAL |
ORTA SAKARYADA NALLIHAN-SARICAKAYA ARASINDAKİ YAPISAL BİRLİKLERİN JEOLOJİK ÖZELLİKLERİ
- Markalar MTA
- Ürün Kodu: DR10094
- Stok Durumu: Stokta var
-
1.147,88TL
Etiketler: ANATOLİTLER, ANKARA, ESKİŞEHİR, H25, H26, H27, JEOLOJİ, METAMORFİK, METAMORFİZMA, METAOFİYOLİT, NALLIHAN, SAKARYA, SAKARYA MİKROLEVHASI, SARICAKAYA, TEKTONİK, ULTRAMAFİT, YAPISAL BİRLİKLER, 10094