SİVAS KENTİNİN ÇEVRE JEOLOJİSİ VE DOĞAL KAYNAKLARI

ÖZET
        İnceleme alanı, Sivas Belediyesi mücavir alanını da içine alan Sivas İ37 ve İ38 Paftaları üzerinde yaklaşık 5000 km²'lik bir alanı kapsar.
        Sivas Kenti, 250 bine varan nüfusuyla 40.6 km²'lik bir alana yerleşmiştir. Kentin geleceğinde artan nüfusu ve gelişmesine bağlı olarak, mevcut karışık kent yerleşim alanıyla birlikte başka kullanım alanlarına da ihtiyaç duyulacağı açıktır. Bunların başında toplu konut, organize sanayi, çöp depolama, ağaçlandırma ve dinlenme alanları gelir. Aynı zamanda, kentin su ihtiyacının karşılandığı su havzalarının korunması da ayrı bir önem taşımaktadır.
        Bu araştırmada, ekolojik dengenin korunmasına azami ölçüde özen göstererek, plancı ve uygulayıcıları yönlendirecek şekilde Sivas Kenti'nin gelişebileceği yönleri, organize sanayiine uygun alanları, çöp depolama, muhtemel dinlenme yerleri ile imara ve onarıma konu birçok tedbir ve yatırım konusunu içeren "arazi kullanım potansiyeli" ortaya konulmuştur. Bunun için söz konusu bölgenin jeoloji, jeomorfoloji, hidrojeoloji ve jeotermal enerji, çevre jeokimyası, mühendislik jeolojisi, depremsellik vb özelliklerinin ayrıntılı olarak araştırılması ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Ayrıca çalışılan alanın doğal kaynakları da belirlenmiştir.
        Büyük ve gelişmekte olan kentlerde kent içi alanların rahat olmayışı ve özel araç sayısının artması, orta ve üst gelir gruplarının yerleşme tercihlerini kent dışına kaydırmaktadır. Kent dışında bulunan plan dışı alanlarda özel sektör ve kooperatifler, şehrin gelişimine paralel olarak arazi alımına gitmekte ve buralarda büyük yerleşim yerleri oluşmaktadır.
        Bu noktadan hareketle, Sivas'ta düzenli ve planlı bir şehirleşmenin sağlanması için yerbilimleri açısından toplu konut yapımına uygun alanlar belirlenmiştir. Bu sahaların toplam yüzölçümü, kent yerleşim alanıyla birlikte 63.85 km²'dir. 97.680 adet konutun yapılabileceği bu alanda 488.400 kişi barına bilecektir. Bununla beraber, Sıcak Çermik Yöresi'nde belirlenen yaklaşık 20 km2'lik uydu kent sahasında, 135.000 kişinin barınabileceği yaklaşık 27.000 dairelik konut yapılabilecektir. Belirlenen bu sahalar, Sivas'ın en az 35 yıllık toplu konut sahası durumundadır.
        Yine yerbilimleri açısından ve ekolojik dengenin korunması bakımından uygun konuma sahip, Sivas'ın doğusu ve batısı-Haliminhanı civarında belirlenen organize sanayi bölgesi öneri alanları, uzun yıllar kentin ihtiyacını karşılayabilecek ölçüdedir. Aynı şekilde belirlenen katı atık depolama sahası da, en az 50 yıllık ihtiyacı karşılayabilecektir.
        Diğer taraftan, şehrin içme suyunu büyük oranda karşılayan Tavra Vadisi Su Havzası'nın korunması için, üç kademeli koruma alanı tayin edilmiş ve tedbirler önerilmiştir. Aynı zamanda inşaat halindeki 04 Eylül Barajı'nın kirlenmemesi için, ilgili yönetmelik çerçevesinde koruma alanları tespit edilmiştir. Ayrıca, şehir içme suyu temininde yararlanılan Çayboyu Keson Kuyuları'nın da korunması ön görülmüştür. Su havzalarının korunması için öngörülen tedbirler, hem yasa hem de insan sağlığı açısından bir zorunluluk olarak görülmektedir.