ÖZET

Ülkemizde 4 milyondan fazla insan aktif volkanların 30 km, 15.7 milyondan fazla insan ise 100

km yakınlarında yaşamaktadır. Türkiye’de son büyük volkanik felaket 1840’da Ağrı Dağı’nda

meydana gelmiş ve tahmini olarak 1900 insan yaşamını yitirmiştir. Türkiye, yüksek nüfusu,

oldukça sınırlı volkan gözlemi, volkanik tehlike ve riskler hakkında tecrübe ve bilgi eksiklikleri

nedeniyle olası volkanik tehlikelere karşı hazırlıksızdır. Projede, gelecekteki volkanik

hareketlilik ve patlamalara hazırlıklı olmak için Türkiye’de volkanik tehlike konusundaki bilginin

artırılması amaçlanmıştır. Proje, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA), Bristol

Üniversitesi-Yerbilimleri Bölümü ve Montserrat Volkan Gözlem Merkezinin (MVO) ortaklığıyla

gerçekleştirilmiştir. Her bir aktif volkan için volkan profilleri oluşturulmuş ve gelecekteki

patlamalar için senaryolar hazırlanmıştır. Hasandağı ve Erciyes volkanlarının genç patlama

ürünlerinden Holosen yaşları elde edilmiştir. Volkanlar arazi çalışmalarının yanı sıra, uydu

görüntüleri, sayısal arazi modelleri ve 3D modeller kullanılarak incelenmiştir. Geliştirilen

metotlarla volkanlardan etkilenecek nüfusun belirlenmesiyle birlikte yüksek riskli volkanlar ve

volkan çevresinde etkilenecek alanlar belirlenmiştir. Erciyes, Nemrut, Hasandağı ve Gölcük

volkanları yüksek riskli volkanlar olarak derecelendirilmiştir. Yüksek riskli Erciyes volkanına,

volkan gözlem ekipmanları yerleştirilerek volkanın anlık olarak takip edilmesi sağlanmış ve

volkan izleme kapasitesi geliştirilmiştir. Volkan izleme teknikleri, sismik veri analizi, volkanik

tehlikeler, tehlike modellemesi ve InSAR vgibi farklı konularda eğitimler, kısa kurslar

düzenlenmiştir. Volkanik tehlikeler konusunda Türkçe videolar, broşürler ve posterler

hazırlanmıştır. Volkanizma, Türkiyedeki volkanlar ve volkanik tehlikeler konularında bilgilerin

bulunduğu www.turkvolc.com web sitesi hazırlanarak araştırmacıların ve ilgililerin kullanımına

sunulmuştur. Çalıştaylar düzenlenerek yerel yönetimler, bilim insanları, yetkili makamlar ve acil

durum yöneticilerinin volkanik risk konusunda bilgilendirilmesi sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Volkanik Risk, Volkanik Tehlikeler, Volkanik Tehlike Haritaları, Volkan

İzleme Yöntemleri