ANADOLU'DA URANYUM PROSPEKSİYONU KAMAN MINTIKASI
BAYINDIR-İSA HOCALI-EŞREFLİ BAŞKÖY-SAVCILI BAĞBAŞI-ORTA/OBA

1. URANYUM PROSPEKSİYONUNDA HARCIALEM USUL
        1898 senesinde radiurnun keşfi, uranyum cevherlerinin aranmasına ani bir hız verdi. Fakat uranyum bu prospeksiyon safhasında bir ara safhadan başka bir şey değildi. Onun keşfi tabi uranyumda çok zayıf bir nisbette bulunan radiumun istihracı için muhakkak elzemdi. 3 ton uranyumda 1 gr kadar radium bulunmaktadır.
        Tarih bakımından, işletilmeğe başlanmış ilk büyük cevher yatağı Bohemya'da Jeachimst'al madeni olmuştur. Bu yatağın minerolojik araştırmaları, uranyumdan müstakil olarak, 13. asırdan itibaren bilinmektedir. Bunu takiben, 1913 senesinde Belçika Kongosu'nda keşfedilmiş olan Shinkolobve (Yukarı Katanga) madeni işletmeye açıldı. Kolorado'da karnotit yataklarının bulunmasıda aynı zamana tesadüf eder.
        Pek az sonra, 1931'de, Kanada'da meşhur Ayı Gölü Madeni Port-Radium'daki tesisatı ile birlikte en büyük istihsal merkezlerinden biri oldu. Birkaç seneden beri, Dünya'daki muhtelif memleketlerin hükümetleri, yeni Atom Endüstrisi'nin ihtiyaçları için kurulmuş olan makinelerin çalışabilmeleri için lüzumlu ham madde yataklarının prospeksiyon ve işletilmesinin kontrol ve organizasyon işleri ile uğraşmaktadır.
        Uranyum prospeksiyonunda rasyonel bir metodun tetkikine geçmeden evvel en mühim uranium minerallerini tasvir etmek ve umumiyetle nasıl bulunduklarını göstermek bana lüzumlu görünmektedir.
        Hepsinin içinde en iyi tanınanı ve ehemmiyetli olanı muhakkakki, aşağı yukarı tamamen saf olup 80 % metal ihtiva eden uranium oksidi, peşblend'dir. Peşblend yüksek kesafetli (8, 9) ve formülü UO₂ + UO₃ olan amorf siyah bir maddedir. Bu tarif mineralin her vakit rast gelinen şekline, yani kristalleşmemiş cinsine tetabuk etmektedir. Uraninit termi ile ise de çok daha nadir olan kristalleşmiş cinsi tavsif edilmektedir.
        Tabiatta, peşblend havaî tesirler ve bilhassa arz kışrının üst kısımlarında su hareketlerinin tesiri altında kolayca tahavvul etmektedirler. Bu değişme kendini bazı çeşit oksid, hidrat mürekkebatının meydana çıkması ile belli etmektedir.