ÖZ

MASPO Enerji San. ve Tic. A.Ş. ile Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü arasında 05.04.2016 

tarihinde imzalanan sözleşme gereği, 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular 

Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği ve 24.09.2023 tarih ve 28775 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal 

Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine 

göre MASPO Enerji San. ve Tic. A.Ş. adına kayıtlı Manisa-Alaşehir 2013/21 no.lu işletme ruhsatlı 

jeotermal alana ait kaynak koruma alanları etüdü çalışması, jeotermal alanın çevresel etkilerle 

kirlenmesinin önlenmesi, korunması ve geliştirilmesi amacıyla jeolojik, hidrojeolojik, jeotermal ve 

jeokimyasal çalışmaları içerecek şekilde hazırlanmıştır.

Manisa-Alaşehir 2013/21 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda temeli Menderes masifine ait 

Prekambriyen-Alt Paleozoyik yaşlı gözlü gnays, migmatitik gnays, granitik gnays, milonitik gnays, 

granat gnays, biyotitli gnays ve granit aplit dayk ve silleri oluşturmaktadır. Bunun üzerinde Üst 

Paleozoyik-Orta Triyas? yaşlı granatlı mikaşistlerle başlayan, üste doğru kuvarsit, kuvarsşist, 

mikaşist-mermer ardalanması ile devam eden Menderes masifinin örtü şist ve karbonatları yer 

almaktadır. Bunlar üzerine açısal uyumsuzlukla konglomera başlayan, kumtaşı, silttaşı ve 

organiklerce zengin şeylerle devam eden ve killi kireçtaşlarıyla son bulan Alt-Orta Miyosen yaşlı 

Alaşehir Formasyonu gelmektedir. Bunun da üzerine diskordansla, kiremit-bordo ve şarabi renkli, 

orta ve kalın tabakalı konglomera- kumtaşı ve çakıllı kumtaşı, yer yer kiltaşı ve silttaşından 

oluşan Üst Miyosen-Alt Pliyosen yaşlı Gediz Formasyonu, bunun da üzerinde Üst Pliyosen-Alt 

Pleyistosen yaşlı bej renkli, yer yer kırmızımsı, sarımsı renklerde kalın tabakalı yer yer masif 

bloklu konglomeralardan oluşan Kaletepe Formasyonu yine uyumsuzlukla yer almaktadır. İstifin en 

üstünde ise Kuvaterner yaşlı alüvyon çökelleri ve traverten oluşumları bulunmaktadır.

Çalışma alanında KB-GD ve yaklaşık D-B doğrultulu eğim atımlı normal faylar yer almaktadır. 

Yaklaşık D-B doğrultulu düşük eğimli (30-40o) sıyrılma fayının Üst Miyosen-Pliyosen aralığında 

hareketlenmeye başladığı anlaşılmaktadır. Bu zon masifin yükselmesi sırasında düşük açılı kaymalar 

şeklinde meydana gelmiş olup, fay zonu düşük eğim nedeniyle geniş alanlarda yayılım göstermektedir. 

Bu yüzey düşük eğimi nedeniyle çok sayıda daha genç yüksek açılı (60-70o) faylar (KB- GD ve 

yaklaşık D-B yönlü eğim atımlı normal faylar) tarafından ve yaklaşık K-G doğrultulu oblik özellikli 

normal faylar tarafından kesilmektedir. Bu kesişim bölgeleri ikincil porozite oluşumu açısından çok 

önem arz etmektedir. K-G uzanımlı oblik özellikli normal fayların yaklaşık D-B doğrultulu normal 

faylar ve sıyrılma fayı ile kesişme bölgeleri rezervuar oluşturan yapılar olarak belirlenmiştir.

Manisa-Alaşehir 2013/21 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda Menderes masifine ait gnaysların 

kırıklı zonları ve mermerlerini kırık çatlar zonları ve erime boşlukları rezervuar özellikli 

kayaçlardır ve ana rezervuarı oluşturmaktadır. Ana rezervuar kayaçlarda kırık ve çatlaklara bağlı 

olarak gelişen ikincil porozite hakim durumdadır. Bunlar üzerine gelen çökel kayaçlar ikincil 

rezervuar kayaçları oluşturmaktadır. Bunlardan, Alaşehir Formasyonu’nun kireçtaşı ve konglomeratik 

seviyeleri, kırık zonlarda rezervuar özelliğe sahiptirler. Gediz ve Kaletepe formasyonları gevşek 

çimentolu olduğundan birincil gözenekliliğe sahiptir. Formasyonlar  taneli  yapıda  ve  genellikle  

silt-killi  silt  çimento  ile  tutturulmuş

olduğundan, yer yer özellikle çakıllı seviyelerin hakim olduğu yerlerde yüksek porozitelidir ve 

rezervuar özelliklidir.

Manisa-Alaşehir 2013/21 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda, MTA Genel Müdürlüğü tarafından;  

2002  yılında  KG-1  (1.447 m,  182 oC  (kuyu dibi)), 2004

yılında AK-2 (1.507 m, 213 oC (kuyu dibi)), 2011 yılında ise MAK-14 (2.750 m, 287 oC (kuyu dibi)), 

MAK-15 (1.750 m, 161 oC (kuyu dibi)) ve MAK-3 (2.250 m, 189 oC (kuyu dibi)) kuyuları açılmıştır. 

MASPO Enerji San. ve Tic. A.Ş. tarafından ise 2012 yılında MASPO-1 (2.941 m, 256 oC (kuyu dibi)), 

MASPO-2 (3.150 m, 248 oC (kuyu dibi)), 2013 yılında ise MASPO-3 (3.420 m, 250 oC (kuyu dibi)), 

MASPO-4

(3.000 m, 239 oC (kuyu dibi)) ve MASPO-5 (2.750 m, 214 oC (kuyu dibi)) kuyuları açılmıştır.  Ruhsat 

 sahası  içinde  ayrıca,  MTA  Genel  Müdürlüğü  tarafından  1996

yılında Kavaklıdere Belediyesi adına yapılan, 750 m derinliğe, 63 0C sıcaklık ve 3 l/sn. kompresör 

debisine, 116 0C kuyu dibi sıcaklığına sahip, şu an tamamen kullanım dışı kalan bir sıcak su kuyusu 

(AK-1) daha yer almaktadır.

Açılan kuyulardan MAK-3, MASPO-1 ve MASPO-4 kuyularının üretim, MASPO-5 kuyusunun ise reenjeksiyon 

amaçlı olarak, Manisa-Alaşehir 2013/21 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda kurulmakta olan 10 

MWe kapasiteli jeotermal elektrik üretim santralinde kullanılacağı bilgisi yetkililerden 

alınmıştır.

Manisa Alaşehir 2013/21 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda açılan sıcak su kuyularının ilk 

üretim debilerine göre maksimum sıcaklıklarının 161-287 °C arasında olduğu, koruma alanı etüt 

çalışmasında analiz amaçlı örnek alımı sırasında aktif olarak kullanılan sıcak su üretim ve 

reenjeksiyon kuyularında (MAK-3, MASPO-1, MASPO-4, MASPO-5) ölçülen seperatör sıcaklıklarının 

40,3-96,2 °C arasında, pH değerlerinin 7,04-7,87 arasında ve elektriksel iletkenlik (EC) 

değerlerinin 3.330-6.440 arasında olduğu belirlenmiştir.

Koruma alanları çalışması kaynak ve sıcak su sondajlarının her türlü kirletici dış etkenlerden 

korunması ve devamlılığının sağlanması amacıyla yapılmaktadır. Dolayısıyla bu çalışma da, doğal 

çıkış ve kuyuların her türlü kirletici dış etkenlerden korunması ve sürdürülebilirliğinin 

sağlanması, potansiyel alanın belirlenerek koruma altına alınması amacıyla gerçekleştirilmiş ve 

sahanın litolojik özellikleri, kayaçların geçirimliliği, çatlak ve kırık sistemleri gibi unsurlar 

göz önüne alınarak jeotermal kaynak koruma alanı sınırları, bu zon sınırlarında alınması gerekli 

önlemler ve izin verilebilecek hususlar belirlenmiştir.

Manisa-Alaşehir 2013/21 no.lu işletme ruhsatlı jeotermal alanda yapılan koruma alanları etüdü 

çalışmaları sonucunda belirlenen koruma alanları zonları ile uyulması gereken kurallara dikkat 

edilmesi bölge için önemli bir ekonomik değer olan sıcak suyun, uzun yıllar kullanılabilmesi ve 

gelecek nesillere aktarılabilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır.

Bu çalışma ile belirlenen I., II. ve III. derece koruma alanı sınırları 1/20.000 ölçekli topoğrafik 

harita üzerine işaretlenmiştir.