ÖZET

Proje çalışmasında, ülkemizde ve dünyada refrakter sanayinde kullanılan, refrakter özelliğe sahip boksitin üretiminin araşırılması hedeflenmiştir. Ülkemizde bahsi geçen ürün ithalat edilmektedir. Bu çalışma sonunda, bilgi kaynağı olacağı düşünülmektedir.

Ham Boksit, mineralojik ve fiziksel özelliklerinin zayıflığından dolayı refrakter sektöründe kullanılamamaktadır. Refrakter özellik kazandırılmış veya kalsinasyonu yapılmış ham boksit, refrakter sektörünün eşdeğeri olmayan bir ürünüdür.

Cam sanayi, çimento sanayi, kireç ve soda sanayi refrakter boksitten üretilmiş tuğlaları kendi proseslerinde kullanmaktadır. Çin ve Guyana, bütün dünyaya refrakter özellikli boksit satışını yapan iki ülkedir.

Ham boksitlere değişik sıcaklıklarda (1.400°C – 1.750°C) kalsinasyon işlemi uygulanarak mineralojik ve oksit özelliklerin değişiminin incelenmesi, proje konu başlıklarını oluşturmuştur. Ticari satışı yapılan refrakter boksitlerle karşılaştırmalı bir çalışma yapılmıştır. Ülkelerin farklı jeolojik özelliklerinden dolayı kalsine boksitler (refrakter boksit) aynı mineralojik yapıda olmalarına rağmen farklı kimyasal kompozisyonlara ve farklı renklere sahiptirler. Çin’de üretilen refrakter boksitler diğer ülkelerde üretilen boksitlere göre daha koyu renklidir. Projede elde edeceğimiz ürünlerdeki renk farklılıkları belirleyici bir faktör olmasa da gözlem konusu olmuştur.

Proje çalışmları sonunda 1.400°C de korundum ve mullit minerallerine ulaşılmıştır. Kimyasal analiz sonuçlarında Fe2O3’e bakıldığında ürün numunesinde %2,8 iken, proje numunesinde %17-19 aralığında değiştiği görülmüştür. TiO2 yüzde değerinde ise ticari satışı yapılan ürüne göre daha avantajlı bir sonuca ulaşılmıştır.