• EĞİRDİR GÖLÜ-BEYŞEHİR GÖLÜ JEOLOJİK-JEOFİZİKSEL  ARAŞ.

Bu çalışma Eğirdir ve Beyşehir göllerinin farklı bölgelerinden alınan sedimanlarında
jeolojik, jeofizik, oşinografik, ve limnolojik değişimler ve bu değişimlere etki eden faktörleri
araştırmak amacıyla MTA 2012-37-14-01-1 kod nolu proje kapsamında gerçekleştirilmiştir.
Proje kapsamında Eğirdir ve Beyşehir göllerinden alınan yüzey ve karot örnekleri üzerinde
jeofizik ve oşinografik ölçümler (sıcaklık, derinlik, iletkenlik (CTD), sekidisk, pH),
sedimantolojik, jeokimyasal, radyometrik ve izotop analizleri yapılmıştır.
Isparta ili sınırları içerisinde, bölgenin su ihtiyacının büyük bölümünü sağlayan
Eğirdir Gölü Ülkemizin ikinci büyük doğal tatlı su gölüdür. Gölün yüzölçümü; 480 km2,
ortalama su derinliği; 7-8 m, K-G yönünde uzunluğu yaklaşık 50 km, D-B yönünde genişliği
yaklaşık 17 km ve maksimum su kotu 919,20 m’dir. Göl tektonik ve karstik olaylar
sonucunda oluşmuş ve göl çevresinde yaygın litoloji kalkerlerden oluşurken, bölgede karstik
şekiller gelişmiştir. Eğirdir gölü sedimanlarında, genellikle yer yer fosil kavkıları, organik
madde ve aralarda çakıl kum içeren killi siltli malzeme hâkimdir. Radyometrik yaş
sonuçlarına göre alınan numunelerden en yaşlısı günümüzden 8557 yıl öncesi olarak ölçülmüş
olup “Erken Holosen”e karşılık gelmektedir. Göl karotlarında sedimantasyon hızı kuzeyde yer
alan Hoyran kısmında ortalama 0,8 mm/yıl, ana göl kısmında ise ortalama 0,65 mm/yıl olarak
hesaplanmıştır. İzotop ve jeokimyasal veriler ile elde edilen genelleştirilmiş paleoiklim profili
zaman aralıklarında 3 ana kurak ve 2 ana nemli dönem olduğu tespit edilmiştir. Gölde ayrıca
yüksek ayrımlı sığ sismik sistemlerle (Geoaccustics boomeer ve sediman profiller) K-G ve
D-B yönlerinde veri toplanmıştır. Göl içerisinden alınan sismik kesitlerde sismik aktiviteye
neden olabilecek süreksizlik düzlemlerine (muhtemel faylara) rastlanmıştır. Eğirdir gölü
sismik hatların değerlendirilmesiyle muhtemel fay hattı boyunca gaz çıkışları tespit edilmiştir.
TPAO laborutuvarlarında yapılan analizlerle gazın %99 oranında metan gazı olduğu sonucu
elde edilmiştir. Sismik hatlar boyunca gölün güneyinde doğu-batı uzanımlı hat 3 ve yaklaşık
kuzey güney uzanımlı hat 6 da düşey yerdeğiştirme gözlenmesi nedeniyle normal fayların
varlığı ortaya konmuştur. Egirdir gölü karot örneklerinde yapılan ağır metal çalışmaları,
sedimanların az kirlenmiş, kirlenmemiş ve litojenik fazlarla uyumlu olduğunu göstermektedir.
Çalışmanın bir diğer alanı ise Beyşehir Gölü’dür. Bu göl Konya-Isparta ili sınırları
içerisinde tektonik ve karstik olaylar sonucunda oluşmuş, 650 km2 yüzölçüme sahip
ülkemizin önemli tatlı su kaynakları arasında yer almaktadır. Sarısu, Çavuşköy Deresi, Hizar
Deresi gölü besleyen başlıca akarsulardır. Beyşehir gölü sedimanlarında siltli killi malzeme
hâkim olup, radyokarbon yaşlandırma yöntemine göre alınan numunelerin en yaşlısı
günümüzden 9223 yıl öncesi olup “Erken Holosen”e karşılık gelmektedir. Hesaplanan
sedimantasyon hızı ortalama 1 mm/yıl’dır. İzotop sonuçlarına göre, C13 değerleri
günümüzden 4500-6000 önceki yıllarda negatif salınım gösterirken, 6000-7000 yıl öncesi
pozitif değerlere çıkmaktadır. Bu durum mevcut paleoiklim dataları ile uyumluluk
göstermektedir. Beyşehir gölü sismik hatların değerlendirilmesiyle göl içi sedimanlarda
erozyonal yüzey, akarsu kanalı ve dolgusu, eski göl tabanı üzerine gelen delta istifi ve onlap
yapan trangresyonal istifler tespit edilmiştir.
Her iki gölde yapılan fiziksel ölçüm (sıcaklık, tuzluluk, iletkenlik, Ph, seki disk)
değerleri göllerin metalimnion sıcaklık tabakasının yoğun, bazik karakterde ve oligotrofik göl
karakterinde olduğunu göstermiştir.
Anahtar kelimeler: Beyşehir Gölü, Eğirdir Gölü, Kuvaterner, limnoloji, sedimantoloji, CTD,
iklim değişimleri, sismik, δ18O ve δ13C izotop, radyometrik yaş

Rapor Özellikleri
Rapor No 13576
Rapor Adı EĞİRDİR GÖLÜ VE BEYŞEHİR GÖLÜ HOLOSEN DÖNEMİ GELİŞİMİNİN JEOLOJİK VE JEOFİZİKSEL YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI
Konu EĞİRDİR GÖLÜ VE BEYŞEHİR GÖLLERİNİN HOLOSEN DÖNEMİ GENEL ÖZELLİKLERİ
Yer - Konum BEYŞEHİR
Dil TÜRKÇE
Yayın Tarihi ANKARA – ŞUBAT-2017
Yazarlar Serkan PALAS Özden İLERİ Hakan PEHLİVAN Emre ŞİMŞEK Cihan YURTERİ

EĞİRDİR GÖLÜ-BEYŞEHİR GÖLÜ JEOLOJİK-JEOFİZİKSEL ARAŞ.

  • Markalar MTA
  • Ürün Kodu: DR13576
  • Stok Durumu: Stokta var
  • 1.296,00TL


Etiketler: EĞİRDİR GÖLÜ VE BEYŞEHİR GÖLÜ HOLOSEN DÖNEMİ GELİŞİMİNİN JEOLOJİK VE JEOFİZİKSEL YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI