2009 yılında 2009-33-13-04-4 proje kod nolu Aydın ve Civarı Jeotermal Enerji
Aramaları Projesi kapsamında Aydın İli civarındaki jeotermal sistemin araştırılması ve
ülke ekonomisine kazandırılması amacı ile Yılmazköy’ün yaklaşık 1 km güneyinde
AY-2 jeotermal sondajı yapılmıştır.
Aydın Yılmazköy jeotermal sahası Menderes Grabeni’nin yaklaşık orta
bölümünde yer almaktadır. Sahadaki jeotermal sistem, graben yapısını oluşturan D-B
yönlü tektonik hatlara bağlı olarak gelişmiş bulunmaktadır.
Çalışma alanı ve civarındaki en yaşlı kayaçlar, Menderes Masifi adı altında
toplanan çeşitli şist, gnays, mermer ve kalkşistlerdir. Paleozoyik yaşlı bu kayaçların
üzerine Neojen yaşlı çakıltaşı, kumtaşı, kiltaşı, silttaşı, kil, silt ve marn türü
litolojilerden oluşan birimler gelir. Neojen birimlerinin üstünde Kuvaterner yaşlı,
gevşek tutturulmuş, yer yer killi, kumtaşı ve çakıltaşlarından oluşan Umurlu
Formasyonu ile Aydın Formasyonu olarak isimlendirilen taraça, traverten, alüvyon
yelpazesi ve alüvyonlar yer almaktadır.
2250 m derinliğindeki sondajda 0-80 m’ler arasında Holosen yaşlı alüvyon
yelpazesi, 80-376 m’ler arasında Pleyistosen yaşlı çakıltaşı-kumtaşı-kiltaşı, 376-756
m’ler arasında Pliyosen yaşlı kumtaşı-kiltaşı-silttaşı-çakıltaşı, 756-1014 m’ler arası Üst
Miyosen yaşlı kumtaşı-kiltaşı-çakıltaşı, 1014-1056 m’ler arası Paleozoyik yaşlı altere
olmuş allokton gnays, 1056-2118 m’ler arası mermer-fillit ardalanması ve 2118 m’den
sonra sondajın bitirildiği derinlik olan 2250 m’ye kadar kalkşist-fillit kesilmiştir.
Sondajda; üst kısımlardan düşük sıcaklıklı akışkanın karışmasını önlemek ve
kuyu emniyetini sağlamak için yüzeyden itibaren 171/2” matkapla 360,80 m’ye kadar
ilerlenerek yüzeyden 347,98 m’ye kadar 133/8” çaplı muhafaza boruları inilmiş ve boru
arkası çimentolanmıştır. Bu derinlikten 1060,30 m’ye kadar 121/4” matkapla ilerlenerek
yine yüzeyden 1044,57 m’ye kadar 95/8” çaplı muhafaza boruları inilmiş ve boru arkası
çimentolanmıştır. 1060,30 m’den 2250,00 m’ye kadar ise 81/2” matkapla delme işlemine
devam edilerek kuyu bitirilmiş ve 7” filtreli ve kapalı borularla (1031,39-1167,93 m’ler
arası, 1395,96-1418,81 m’ler arası, 1668,77-1691,67 m’ler arası, 1908,56-1931,41 m’ler
arası ve 2227,59-2250,00 m’ler arası kapalı, arada kalan kısımlar filtreli) liner olarak
teçhiz edilmiştir.
AY-2 sıcak su sondajının ilerleme aşamasında 04.09.2009 ve 04.11.2009
tarihlerinde jeofizik kuyu içi jeofizik log ölçüleri alınmıştır. Kuyu 1060,30 m’de iken
alınan ilk ölçüler sonucunda kuyunun bu kısmında herhangi bir üretim zonu
bulunmadığı belirlenmiştir. Kuyu 2200 m’de iken alınan ikinci ölçülerin birlikte
değerlendirilmesiyle kesilen üretim zonları belirlenmiştir.
AY-2 sıcak su sondajında kuyu bitiminde ve yapılan ilk üretim testleri sonrası
karar verilen ve yapılan asitleme sonrası olmak üzere kuyu bitirme testleri iki aşamada
gerçekleştirilmiştir.
AY-2 jeotermal sondajında delme işleminin tamamlanmasından sonra
gerçekleştirilen üretim testlerinde kuyuya ait sıcaklık, üretim ve reenjeksiyon
parametrelerinin belirlenmesi amacıyla dinamik sıcaklık-dinamik basınç, statik sıcaklıkstatik
basınç ölçüleri alınmış, build up, silencer savak yöntemi ile üretim testi, çok
debili enjeksiyon ve waterloss testleri yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda kuyu içi
maksimum dinamik sıcaklık 2218 m’de 190,16 °C ve üretim, artezyenik olarak 58,33 l/s
(210 t/h) olarak belirlenmiştir. Waterloss testi sonuçlarına göre ana üretim zonu 1300-
1400 m’ler arası olarak tespit edilmiştir. Kuyu içinde üretim, büyük oranda 1360-1380
2
m’ler arasındaki kesilen fay zonundan olmaktadır. Bunun dışında 2170 m’deki daha
zayıf kırık zonundan da az miktarda üretim bulunmaktadır. Kuyuda üretim testlerinin
değerlendirilmesinden sonra yapılan asitleme işlemi sonucunda yalnızca üretim testi
yapılmıştır. Asitleme sonrası akışkan miktarı yaklaşık iki kat artmış ve artezyenik debi
114,42 l/s’ye (411,91 t/h) yükselmiştir.
Sondajda üretim esnasında sıcak su numunesi alınmış ve MTA laboratuarında
analizi yapılmıştır. Sondaj suyunun Uluslararası Hidrojeologlar Birliği (AIH)
sınıflamasına göre “bor ve flor içeren sodyumlu, bikarbonatlı sıcak sular” sınıfına
girdiği belirlenmiştir.
Sahada yapılan jeolojik ve jeofizik çalışmalar ile AY-2 sondajından elde edilen
olumlu sonuçlara göre, Aydın İli’nin 4 km doğusunda yer alan Yılmazköy jeotermal
alanındaki jeotermal potansiyelin boyutlarının araştırılması için AY-2 sondajının batı ve
güney kesiminde sondajlı çalışmalara devam edilmelidir.