Bu rapora konu olan çalışma MTA Genel Müdürlüğü tarafından Eskişehir-Alpu
kömür sahasının hidrojeoloji etüdüne yönelik olarak yapılmıştır.
Çalışma alanı, 837 km²’lik hidrolojik havza sınırına sahip olup Triyas’dan
Kuvaterner’e kadar farklı litolojiler yüzeylemektedir. Mesozoyik, Triyas yaşlı şist,
glokofanitik şist, yeşil şist, mermer ve ayrılmamış melanj, Jura yaşlı kireçtaşları, ve
Kretase yaşlı granitoyid ile temsil edilir. Temel birimlerin üzerine ise Miyosen yaşlı
çökeller uyumsuz olarak gelir. Miyosen birimlerinin üzerinde ise Kuvaterner yaşlı
birimler uyumsuz olarak yer alır (EK-1).
İnceleme alanında kömür, Orta-Üst Miyosen yaşlı formasyon içerisinde alt ve
üst olmak üzere 2 (iki) damar halinde bulunmaktadır. Alt kömür damarı 5,85 m ile
31,60 m, Üst kömür damarı ise 0,55 m ile 30,30 m arasında kalınlığa sahiptir. İki kömür
damarı arasında ise bitümlü marnlar mevcuttur. Sahada hesaplanan toplam rezerv 1.453
milyar ton’dur (Şengüler, 2014).
İnceleme alanında 650 km2 Hidrojeolojik etüt (1/100.000), 1800 km2
prospeksiyon çalışması yapılmıştır. İnceleme alanındaki yer altı suyu seviye
değişimlerinin ve akifer parametrelerinin özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 4 (dört)
grup altında toplam 5.449 metre derinliğinde 7 adet pompaj, 13 adet gözlem kuyusu
olmak üzere toplam 20 adet hidrojeolojik amaçlı sondaj açılmıştır. Hidrojeolojik amaçlı
sondajlar sahada bulunan akiferlerin yanal ve düşey ilişkisini ortaya koymak için farklı
derinliklerde pompaj ve gözlem kuyuları şeklinde dizayn edilmiştir.
Çalışma alanında akiferlere giren su miktarı ve su bütçesi hesaplamalarına temel
oluşturan yağış, buharlaşma ve sıcaklık verileri, Eskişehir Anadolu meteoroloji
istasyonundan alınmıştır. Bu kapsamda inceleme alanında uzun yıllar yıllık ortalama
yağış 355,4 mm, yıllık ortalama sıcaklığı 10,77 °C olarak hesaplamalara katılmıştır.
Bütün veriler ışığında havza değerlendirilmiş ve kavramsal model
oluşturulmuştur. Çalışma alanında yer alan akiferler heterojenlik göstermektedir.
Akiferler özelliklerine göre 5 ayrı sınıfa ayrılmıştır.