ÖZ Türkiye, jeolojik kökenli doğal afetlerin yoğun olarak meydana geldiği ülkelerin başında yer almaktadır. Ülkemizde görülen doğal afet türleri deprem, heyelan, kaya düşmesi ve taşkındır. Yaşanan doğal afetlerin %61’ini depremler oluşturmaktadır. Son yüz yıllık dönemde 72’den fazla yıkıcı deprem yaşanmış ve ülkemizin gelişimini önemli derecede etkileyecek ekonomik kayıplara sebep olmuştur. Meydana gelen bu depremler neticesinde 80.000’den fazla insanımız hayatını kaybetmiş, yaklaşık 400.000.000,00 TL ekonomik kayıp ortaya çıkmıştır. Ayrıca meydana gelen bu depremlerin toplum üzerindeki sosyo-psikolojik etkisi ise çok daha büyük ve ölçülemeyecek boyuttadır. Depremlere ilişkin ortaya konan bilgiler doğrudan faylara ait özelliklerin tespitiyle ilgilidir. Bu özellikler fay uzunlukları, karakterleri, geometrik özellikleri, segment yapısı, fay zonu genişliği, uzun ve kısa dönem kayma hızı, deprem tekrarlanma aralığı ve tek bir depremde meydana gelebilecek yer değiştirme miktarıdır. Bu parametrelerin elde edilebilmesinin ilk aşaması, diri fayların orijinal geometrik özelliklerini gösteren ölçeklerde haritalanması ve fay parametrelerini içeren sistematik veri toplanmasıdır. Ülkemizde deprem üretme potansiyeli olan diri faylara ait bilgiler “Türkiye Diri Fay Haritası” ve çalışmaya ait MTA raporunda yer almaktadır. Doğal afetler sonucu ortaya çıkabilecek can kaybı ve ekonomik zararların önlenebilmesi, daha önce gerçekleşmiş afetlere ilişkin mekânsal, zamansal ve istatistiksel verilerin ortaya konması ile mümkün olabilmektedir. Bu nedenle, birçok ülke 1960’lı yılların ortalarından itibaren doğal afetler konusunda detaylı araştırmalar yürütmüştür. Ülkemizde ise depremler konusundaki hassasiyet 17 Ağustos 1999 depreminin ardından artmış ve bu kapsamda hem MTA hem de üniversiteler tarafından farklı amaçlara yönelik çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Bunların başında, aktif fayların etkinlikleri hakkında bir ipuçu yakalayabilmek amacıyla gazların ölçümü ve hidrojeolojik parametrelerin ortaya konması hedeflenmektedir. Bu kapsamda, Dairemiz ve Genel Müdürlüğümüz imkanları ile bu tür projelerin yürütülme olanaklarını araştırmak, eldeki imkanlar ölçüsünde bir veri seti oluşturarak ölçülen parametreler ile sismik aktiviteler arasındaki olası bağlantıları araştırmak amacıyla Daire Başkanlığımızca bu proje uygulamaya konmuştur. Üzerinde paleosismolojik olarak çalışma yapılmış ve yaklaşık tekrarlanma aralığı bilinen bir diri fayın uzun süre deprem üretmeyen kısmı “sismik boşluk” olarak tanımlanmaktadır. Ülkemizde gerçekleştirilen aktif tektonik çalışmalarına dayanılarak, sismik boşluk olarak tanımlanan alanlardan ikisi bu çalışma kapsamında değerlendirilmiştir. Bu alanlar, Anadolu’nun neotektonik dönemde şekillenmesinde en önemli rolü oynayan Kuzey Anadolu Fayı üzerindeki Yedisu Segmenti ile Doğu Anadolu Fayı üzerinde yer alan Pazarcık Segmentidir. Yedisu Segmenti üzerinde gerçekleştirilen paleosismoloji tabanlı çalışmalara göre segment üzerinde son büyük deprem 1784 yılında meydana gelmiştir. Pazarcık Segmenti üzerindeki son büyük deprem ise 1513 yılında oluşmuştur. Yedisu Segmenti üzerindeki son büyük depremden günümüze yaklaşık 240 yıl, Pazarcık Segmenti üzerinde ise 510 yıl geçmiştir. Yedisu segmentinin sismik boşluk olma durumu halen devam etmekle birlikte, 06.02.2023 tarihinde meydana gelen Mw7.7 büyüklüğündeki deprem Pazarcık segmentini de içine alan geniş bir alanda gerçekleşmiş ve Pazarcık segmentinin sismik boşluk olma niteliğini ortadan kaldırmıştır. 2 Sismik boşlukların tespiti ve olası yıkıcı deprem üretme potansiyelinin ortaya konulması, ortaya çıkacak can ve mal kayıplarının azaltılması bakımından büyük önem arz etmektedir. İleriye dönük bu tür çalışmalar örneğin paleosismoloji veya periyodik veri toplanarak takip yapılması bu tür çalışmalara öncülük etmektedir. Bu tür çalışmalar bir öngörü temeline dayanmakta olup günümüz mevcut bilimsel ve teknolojik imkanlarla depremlerin yer ve zamanının kesin olarak tahmini mümkün olmamaktadır.