1. ÖZ

MTA Genel Müdürlüğü Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesince hazırlanan 2006-33.13.08 özel kod 

no’lu Kuzeybatı Anadolu Jeotermal Sahaları Geliştirme ve Isı Kaynağı Aramaları ve İzmir Kuzeyi 

Jeotermal Enerji Aramaları Projeleri kapsamında yapılan bu çalışma; jeolojik anlamda Şengör 

(1980)’ün tanımladığı, Türkiye’nin beş tektonik bölgesinden birisi olan, Batı Anadolu Graben 

Bölgesi’nde yer alan Kaynarca, Çamtepe ve Kocaoba (Dikil/İzmir) sahalarında, 2006 yılında jeolojik, 

jeokimya çalışmaları, 2007 ve 2008 yıllarında jeofizik etütler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, 

inceleme alanının genel jeolojisine, sahada yaygın olarak gözlemlenen ve çeşitli kaya birimleri ile 

temsil edilen volkanizmaya yönelik yorumlar getirebilmek, inceleme alanını da içine alan bölgede 

hâkim olan tektonik stili ortaya koymak, inceleme alnının jeotermal enerji potansiyeline yönelik 

veriler elde edebilmek, sahaların kavramsal jeotermal modeline bir yaklaşım getirmek ve jeotermal 

akışkan üretimine yönelik olarak yapılacak sondaj lokasyonları belirlemek amaçlanmıştır.

Bu çalışma kapsamında, sahanın jeotermal potansiyeline yönelik parametrelerin ortaya konulabilmesi 

için, 2006 yılı arazi sezonunda 150 km2’lik bir alanda 1/25000 ölçekli jeolojik harita alımı 

gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin tahkiki, inceleme alanına ait stratigrafik korelasyonun 

sağlanması, ortaya konabilecek jeotermal enerji parametrelerinin daha detaylı belirlenmesi, 

inceleme alanında sıcaklığın yatay ve düşey yönde değişimi ve dağılımının belirlenerek düşük öz 

dirençli noktaların ve hedef kırık zonların belirlenmesi amacı ile de 2007 yılında 56 km2 lik bir 

alanda da, Çamtepe sahasında 90, Kocaoba sahasında 23 adet noktada olmak üzere 113 adet düşey 

elektrik sondajı (DES) yöntemi ile jeofizik çalışma yapılmıştır.

İnceme alanında, Alt ve Orta Miyosen (13,6-18,5 my) yaş aralığında, kalkalkalen ve toleyetik 

özelliklere sahip lav ve piroklastik ürünlerle temsil edilen, bazalttan riyolite kadar değişen 

geniş bir bileşim aralığına sahip volkanitler geniş alanları kaplar. Akarsu çökellerinden oluşan 

Kuvaterner yaşlı alüvyon en genç oluşuklardır.

Suların sınıflaması, suların yüzeye ulaşana kadar geçirdikleri süreç, su-kayaç etkileşimi, karışım 

oranı, hidrojeokimyasal fasiyes gibi bilgilere ulaşabilmek için su kimyasına yönelik 6 adet su 

numunesi alınmıştır. Araziden alınan su numunelerine uygulanan jeotermometreler yardımıyla 62-154 

oC rezervuar sıcaklıkları hesaplanmıştır. Jeokimyasal açıdan, sıcak sular kalsiyumlu-sülfatlı, 

sodyumlu, kalsiyumlu-bikarbonatlı, sodyumlu, kalsiyumlu-bikarbonatlı, sülfatlı, klorürlü, 

sodyumlu-sülfatlı, sodyumlu-bikarbonatlı, sodyumlu-klorürlü sular sınıfına girer.

Neotektonik dönemde, çarpışmaya bağlı olarak gelişen sıkışma tektonik rejimi bölgenin genel anlamda 

jeodinamik evrimini büyük ölçüde belirlemiştir. Bu tektonik rejimine bağlı olarak bölgede, kuramsal 

modele uygun bir şekilde yapılar gelişmiştir.

Üst Miyosen’den sonra sıkışma yönünün D-B olarak değişmesi ile bu yapısal unsurların uzanımları 

buna uygun olarak yön değiştirmişlerdir. Bölgenin tektonik evrimine, magmatizmasına, çökel tipleri 

ve havza oluşumuna neden olan bu jeotektonik stil dinamiği günümüzde gerilmeye dönüşerek devam 

etmektedir.

İnceleme alanı içerisinde kalan Kaynarca jeotermal alanı orta-yüksek (?) entalpili jeotermal alan 

özelliği taşımaktadır. Kocaoba ve Çam Tepe jeotermal sahaları ise orta sıcaklıkta jeotermal alan 

olma özelliği taşıyan ve jeotermal sistemi oluşturan özellikler yönünden yüksek entalpili sahalar 

olarak geliştirilebilecek potansiyele sahiptirler.

Bu çalışma kapsamında elde edilen verilerin değerlendirilmesi ile sahanın jeotermal potansiyeline 

yönelik yeni veriler elde edilmiş ve sahada yapılabilecek sıcak akışkan üretimine yönelik 

sondajlarla ilgili lokasyonlar belirlenmiştir.