1. ÖZ

Katı fosil yakıtlar içerisinde yer alan bitümlü şeyl, ülkemizde önemli bir potansiyel oluşturmakta 

ve tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de dönem dönem önem kazanmaktadır. Literatürde en yaygın 

kullanımı “oil shale” olan bitümlü şeyllerden yaygın olarak termik santrallerde katı yakıt olarak 

ve sentetik petrol/gaz eldesinde yararlanılmaktadır. Öz kaynaklarımız içinde yer alması ve enerji 

temininde çeşitliliğe katkı sağlaması amacıyla ülkemiz bitümlü şeyl sahalarının jeolojisi, 

stratigrafisi, kayaçların organik/inorganik jeokimyasal özellikleri değerlendirilerek 

potansiyellerinin belirlenmesi amacıyla değişik zamanlarda değişik çalışmalar yapılmıştır.

Bu proje, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü (TKİ) ve Türkiye Petrolleri (TP) Genel 

Müdürlüğü arasında imzalanan ortak yatırıma yönelik etüt ve araştırma amacıyla hazırlanmış ve MTA 

Genel Müdürlüğü ücretli etütler kapsamında sahada TKİ tarafından belirlenen lokasyonlarda sondaj ve 

etüt çalışmaları yapmıştır. Proje ile ülkemizin bitümlü şeyl kaynaklarının değerlendirilmesine 

yönelik yerli veya uluslararası çapta, nitelikli ve katma değeri yüksek bilgi, teknolojik ürünler 

ve süreçler geliştirerek azami miktarda fayda yaratılması, ortak çalışma imkânlarının ortaya 

çıkarılması/değerlendirilmesi, muhtemel proje ve hizmetlerin oluşturulması/yürütülmesi 

amaçlanmıştır.

Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) tarafından program tamamlanmadan çalışmalar sonlandırılmıştır. Bu 

sebeple 08.02.2016 tarihinde sondaj ve etüt çalışmaları durdurulmuştur.

Beydili (Nallıhan) bitümlü şeyl sahasında proje kapsamında TKİ Genel Müdürlüğü’ne ait 5 ruhsattan 

üçünde toplam 6 adet sondaj yapılmıştır. Bitümlü şeyl ruhsat sahalarında yüzeyde retortlama yöntemi 

kullanılarak bitümlü şeyllerden sentetik petrol, sentetik gaz elde edilmesi ve/veya bitümlü şeyl 

yakıtlı termik santral kurularak elektrik enerjisi üretimi imkanlarının araştırılmasına yönelik 

olarak TKİ, TP ve proje danışmanları tarafından 6 adet kuyudan belirlenen örnekler, tarafımızca 

derlenip yarılanmıştır. Alınan örnekler, analizlere tabi tutulmak üzere Türkiye Kömür İşletmeleri 

Kurumu’na (TKİ) teslim edilmiştir.

Bu örnekler üzerinde piroliz analizleri (TOC %, s1, s2, s3, Tmax, HI, OI, PI, RC

%, PC %, MinC %) yapılmış ve sonuçları MTA Genel Müdürlüğü’ne iletilmiştir. Projenin durdurulması 

nedeniyle söz konusu örnekler üzerinde Fisher Assay analizleri yapılmamış olup Orijinal Baz ve Kuru 

Baz değerleri de hesaplanmamıştır. Sözü edilen analiz sonuçları kuyu stamplarına işlenerek rapor 

ekinde sunulmuştur.

Projenin, sondaj çalışmaları tamamlanmadan bitirilmesi sebebiyle bitümlü şeyl içeren formasyonlarda 

kaynak kestirimine temel oluşturacak şekilde yeterli sayıda kuyu açılmamıştır. Çok geniş ruhsat 

alanlarında birbirinden uzak ve çok az sayıda sondaj lokasyonunun birbiriyle deneştirilmesi mümkün 

görülmemektedir.