Dünya'da çikarilan bakirin % 50'si ve Molibtenin % 25'i dissemine veya porfiritik mineralizasyon
neticesi meydana, gelen yataklardan elde edilmektedir.
Bu yataklarin yaslari birbirinden farklidir;
Kaledoniyen: Boskul Maden Yatagi
Hersinyen: Konrad, Orta Asya
Alpin: Iran, Türkiye, Balkanlar
Bu tip bakir molibten cevher yataklari jeosenklinalin olusumu sirasinda meydana gelen orta derecede
asitik granitoidlerle siki olarak ilgilidir. Bu tip yataklar daha çok bakir bölgesi metalojonik kusaklarinin orta
kisimlarinda görülmektedir.
Cu-Mo cevher yataklari ayri bir grup halinde fay ve kivrimlar boyunca granitik intirusifler içinde
kilometrelerce uzanirlar. Bu cevher kusaklari belirli bir zon halinde komsu bakir ve molibten ihtiva etmeyen
piritik cevher yataklarindan ayridirlar.
Bu yataklara örnek olarak Ankavan, Dastakart, Kadzharan, Agarak, Singin, Miksana ve Sairi
gösterilebilir.
Armenian Cu-Mo Kusagi NW-SE dogrultusunda 300 km uzunlugunda ve 40 km genisliginde
uzanmaktadir. Bu kusak Türkiye'nin Kars Bölgesi'nde Kuvaterner lavalarin altinda devam etmektedir.
Armenian Cu-Mo Kusagi iki kompleksten meydana gelmistir. Asagi kompleks Paleozoik yasli
metamorfik ve volkanik tortullari (sedimanter kayaçlari) ihtiva eder. Yukari kompleks Kuaterner andezitbazaltik
lavalardan mütesekkildir. Her iki kompleks asitik granitoidler tarafindan kesilmistir.
Intrusif faaliyetler üç fazda meydana gelmistir; 1. Gabrolar, 2. Monzonitler, 3. Porfiritik granitler ve
granodiyoritler. Bunlarin yaslari K/Ar metoduyla tayin edilmistir. Oligosen-Miyosen monzonitler 35-40 milyon
yil ve granit-granodiyoritler 18-25 milyon yil.
Antiklinal ekseni boyunca farkli erozyon neticesi yer yer asagi kompleks kayaçlari ve granatoidler
meydana çikmistir. Metalik dagilim yatay ve dikey zonlar halinde mevcuttur. Alt kisimlarda Cu ve Mo, üst
kisimlarda Pb ve Zn zenginlesmistir.
Dralagez Bölgesi'nde asagi seviyelerde Cu, Zn, Mo bakimindan zenginlesme oldugu düsünülmektedir.
Pambak-Zangezin antiklinoriyumun büyük bir kismini örten Kuaterner lava örtüsü, Cu-Mo kusaginin
devam etmedigi yolunda yanlis bir zanna sebep olmaktadir. Oysa, bazi yerlerde nehirler tarafindan asagi
kompleks kesilerek açiga çikmis ve Mo-Cu mineralizasyonu yer yer tespit edilmistir.
Cu-Mo mineralizasyonunun Pambak-Zagezur Granitoidleri ile siki bir ilisigi vardir.
Cu-Mo cevher yataklari çogunlukla intirusif kayaçlara girmistir, fakat her zaman granit ve
granadiyoritlerin endo ve egzo kontaklarina yakindir.