ÖZET
Rapor, Derik'in batisindaki havalide (Vilayet Mardin) bulunan ve fosfat ihtiva eden Üst Kretase tabaka
serisini konu olarak almaktadir. Etüt sahasinin 1/10.000 ölçekli harita etüdü yapilmis, mevcut yarmalar
kontrol edilmis ve fosfat zuhurlarinin muvakkat olarak degerlendirilmesine çalisilmistir.
Fosfatlar, damar seklinde seviyeler halinde çört ihtiva eden Turonien ve Senonien kalkerlerinin içinde
tezahür eden oolitik-pelletik fosforitlerdir. Taban Üst Kretase'nin alt seviyelerine mensup kalkerlerden
ibarettir. Üst Senonien'e mensup marnli kalkerlerle kalkerli marnlar, Maestrichtien kalkerleri ve nihayet Orta
Eosen yasli Midyat Kalkerleri fosfat ihtiva eden tabaka serisinin tavanini teskil etmektedir. Genç bazaltik örtü
lavlari genis sahalari kaplamaktadir.
Etüt sahasi tektonik bakimdan çok basit yapili olmakla beraber, sekonder olarak müteaddit derin ve
yüksek masiflere ayrilmistir. Üstelik genis bazalt örtüleri ile de örtülü olan bu fay masifleri tektonigi sondajla
çalismayi çok güçlestirmektedir.
Fosforit seviyelerinin azami P2O5 tenörü % 25-27, kalinliklari ise 0.5-0.7 m'dir. Bunlar çok sayida olup;
ancak gruplar halinde aralarinda korelasyon yapilmasi mümkün olmaktadir. Muhtemelen seviyeler adese
seklinde tesekkül etmistir.
Bati ruhsat sahasindaki (3) fosfatlarin dikkatli bir sekilde yapilan hesabindan su netice alinmistir.
Görünür fosfat rezervleri % 10'dan fazla P2O5 tenörü 2.680.000 ton ve muhtemel rezervler 11.260.000 ton.
Evvelâ; bazalt örtüsü sahasinda baska sondaj açilmasindan sarfinazar edilmesini (Simdiye kadar 4
sondaj açilmistir) ve MTA'nin bati ruhsat sahasindaki açik isletmeye elverisli görülen kesimlerin bir yarma ve
kuyu kombinasyonunun yardimiyla detayli bir istiksaf etüdüne tabi tutulmasini teklif ediyorum.