Afyonkarahisar ilinde MTA Genel Müdürlüğü tarafından daha önceki yıllarda
birçok jeoloji, jeofizik ve sondajlı çalışmalar yapılmıştır. 2014 yılında 2014-33-13-10
özel kod no.lu Afyon ve Civarı Jeotermal Enerji Aramaları Projesi kapsamında AR: 315
no.lu Afyonkarahisar-Bolvadin-Dipevler ve AR: 312 no.lu Afyon-Bolvadin-
Derekarabağ jeotermal kaynak arama ruhsat sahalarında jeolojik, hidrojeolojik ve
jeofizik çalışmaları kapsayan jeotermal enerji arama amaçlı etüt çalışmaları;
gerçekleştirilen jeolojik, hidrojeokimyasal ve jeofizik çalışmalarının değerlendirilmesi
sonucunda ise 2014-33-13-10 özel kod no.lu Afyon Jeotermal Enerji Aramaları Projesi
kapsamında, AR: 315 no.lu jeotermal kaynak arama ruhsat alanında belirlenen
lokasyonda 1.200+100 m derinliğinde bir adet jeotermal araştırma sondajı (ABD-
2014/9) yapılmıştır.
Çalışma alanında temelde Prekambriyen yaşlı Afyon Metamorfitleri’ne ait
Doğanlar Formasyonu (çeşitli şist) ve Geç Permiyen yaşlı İscehisar Formasyonu
(mermer, kuvarsit, şist) yer almaktadır. Bu temel birimlerin üzerine Orta-Üst Triyas
yaşlı Tozlutepe Formasyonu (rekristalize dolomitik kireçtaşı, dolomit), Jura-Kretase
yaşlı Koçakkale Formasyonu (rekristalize kireçtaşı, rekristalize çörtlü kireçtaşı) ve
inceleme alanında yüzeylemeyen Üst Kretase yaşlı Kaledere Formasyonu (kalkşist,
serizit-klorit şist, fillat, metakumtaşı, metaçamurtaşı, şeyl, marnlar) gelmektedir.
Prekambriyen-Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı bu birimler rezervuar özelliği
göstermektedirler. Bu birimlerin üzerine örtü niteliğinde Orta Miyosen yaşlı Köroğlu
Volkanitleri’ne ait Seydiler Piroklastik Üyesi ve yine Orta Miyosen yaşlı Gebeciler
Formasyonu ve Pliyosen yaşlı Kıran Formasyonu gelmektedir. En üstte ise Kuvaterner
yaşlı alüvyon ve alüvyon yelpazesi yer alır.
Çalışma sahasında Senozoyik yaşlı birimler örtü özelliğinde iken Mesozoyik ve
Paleozoyik yaşlı birimler rezervuar özelliği gösterir. Tektonik dokanaklardan da
jeotermal akışkan elde edilebilir. Çalışma sahası ve çevresi Neotektonik dönem sıkışma
rejiminden yoğun olarak etkilenmiştir. KD-GB yönlü Bolvadin fayı ve bu fayı kesen
yaklaşık K-G doğrultulu faylar jeotermal sistemi şekillendirmektedir. Tektonik etkiye
uğramış birimlerin kırık çatlaklarının geçirimli, iletken bir özellik kazanacağı
düşünülerek sondaj lokasyonu belirlenmiştir.
Sahada yapılan etüt çalışmaları sırasında 6 adet su örneği alınmış ve bunlar
üzerinde kimyasal analiz yapılarak suların kökensel ilişkisi araştırılmış ve
jeotermometre hesapları yapılmıştır. Yapılan jeotermometre hesaplarına göre muhtemel
rezervuar sıcaklığının 60-70 oC arasında olabileceği hesaplanmıştır.
Her iki jeotermal kaynak arama ruhsat sahasında gerçekleştirilen jeolojik,
hidrojeokimyasal ve jeofizik çalışmalarının değerlendirilmesi sonucunda AR: 315 no.lu
Afyonkarahisar-Bolvadin-Dipevler jeotermal kaynak arama ruhsat sahasında H-0 DES
ölçü noktasında 1.200 ± 100 m derinliğinde bir adet jeotermal araştırma sondajı
yapılmasına karar verilmiştir.
AR: 315 no.lu Afyonkarahisar-Bolvadin-Dipevler jeotermal kaynak arama
ruhsat sahasında etüt çalışmaları sonrası belirlenen lokasyonda gerçekleştirilen ABD-
2014/9 jeotermal sondajında 0-11 m’ler arası alüvyon, 11-210 m’ler arası Kıran
Formasyonu, 210-366 m’ler arası Gebeciler Formasyonu, 366-564 m’ler arası Kaledere
Formasyonu, 564-1.300 m’ler arası Doğanlar Formasyonu’na ait birimler kesilmiştir.
Kuyuda 0-210 m’ler arası 17 1/2” matkapla, 210-690 m’ler arası 12 ¼” matkapla, 690-
1.300 m’ler arası ise 8 ½” matkap ile ilerleme yapılmıştır. 0-203,68 m’ler arasına yüzey
2
muhafaza borusu, 0-684,5 m’ler arasına üretim borusu, 678-1.300 m’ler arasına ise liner
borusu indirilmiştir.
ABD-2014/9 jeotermal sondajında ilerlemenin, gerekli kuyu içi jeofizik
ölçümlerin (termik, rezistivite, SP, nötron, yoğunluk ve gamma ray) ve teçhiz
işlemlerinin tamamlanmasının ardından, kompresör ile kuyu geliştirme ve üretim
çalışmaları yapılmıştır. Kuyu içi jeofizik termik log ölçüsüne göre kuyu tabanında
(1.300 m) çamur sirkülasyonunun kesilmesinden 31 saat sonra 15 dk. beklemeli
maksimum kuyu tabanı sıcaklığı 54,3 oC ölçülmüştür. Kuyu geliştirme ve üretim
çalışmaları kapsamında statik sıcaklık, statik basınç, enjeksiyon ve basınç düşüm (fall
off) testleri yapılmıştır. Ölçü sonucunda en fazla sıcaklık 1.291 m’de 53,48 oC olarak
ölçülmüştür. Kompresör ile üretim debisi yaklaşık 1 l/sn. olarak ölçülmüştür. ABD-
2014/19 jeotermal araştırma sondajında üretim verilerinin (debi) az olmasından dolayı
kuyuyu geliştirmek için asitleme çalışması yapılmıştır. Asitleme operasyonu sonucunda
kuyunun beslenmesi ve geçirgenliği az olduğu için üretimde çok bir artış
gözlenmemiştir. Artezyen üretime sahip olmayan kuyudan 33,6 oC sıcaklıkta ve 1,8 l/sn.
debide (kompresör debisi) akışkan elde edilmiştir. Hidrojeokimya çalışmaları
kapsamında kuyudan su örneği alınarak MTA laboratuarında kimyasal analizi
yaptırılmıştır.