Diri fayların yerlerinin belirlenmesi ve aktif tektonik özelliklerinin ortaya konulması, deprem
tehlike haritalarının hazırlanmasında ilk aşamadır. Diri fay haritalarının yapılması, anılan
haritaların hazırlanması aşamasında gerekli olan mühendislik parametrelerinin belirlenmesi
için gereklidir.
MTA Genel Müdürlüğü tarafından 2004-2011 yılları arasında gerçekleştirilen “Türkiye Diri
Fay Haritasının Güncellenmesi ve Diri Fay Veri Tabanı Oluşturulması” projesi kapsamında,
Van ve dolayının da büyük deprem üretme potansiyeli olan diri fayları araştırılmıştır (Emre ve
diğerleri, 2012a, 2013). Bu çalışma sırasında meydana gelen 23 Ekim 2011 depreminin (Mw:
7,2) kaynak fayını oluşturan Van Fay Zonu’nun aktivitesi hakkında literatürde herhangi bir
bilgi yoktur. Deprem sonrasında gerçekleştirilen çalışmalar ile faya ilişkin pek çok bilimsel
veri ortaya konmuştur (Emre ve diğerleri, 2011, 2013; Özalp ve diğerleri, 2011; Özkaymak ve
diğerleri, 2011; Doğan ve Karakaş, 2013; Koçyiğit, 2013).
Bu çalışmada, 23 Ekim 2011 Van depremine kaynaklık eden Van Fay Zonu’nun kara ve deniz
araştırma yöntemleri kullanılarak detay haritalanması, fayın Van Gölü’ndeki sualtı
devamlılığının incelenmesi, kara ve sualtı verilerinin ortak değerlendirilmesi ile gölün doğu
yarısının Kuvaterner’deki tektonik yapısı ve evriminin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu
amaç doğrultusunda 2012 yılında karada Van Fay Zonu’nun jeolojik ve tektono jeomorfik
özeliklerinin ayrıntılı incelenmesi ve gölün Kuvaterner taraçalarında meydana gelen tektonik
deformasyonların incelenmesi; gölde ise sığ sismik profilleme (GeoAcuoustics ve Innomar)
ile Çok Işınlı Batimetrik veri toplanması çalışmaları yürütülmüştür.
Karada yapılan çalışmalar kapsamında Van Fay Zonu’nun tavan bloğunda kalan göl kıyı
kuşağı boyuncayer alan taraçalarda “total station” cihazı ile topografik profilleme yapılmış,
yine fayın tavan ve taban bloğunda kalan yakın çevrede faya eşlik eden kıvrımların ortaya
çıkarılması amacıyla yapısal analizlere yönelik sistematik veri toplanmıştır. Göl kıyı
kuşağında gerçekleştirilen çalışmalar sırasında Van Fay Zonu’nun göl içerisinde devam
ettiğine yönelik sonuçlara ulaşılmıştır. Ayrıca Adilcevaz ile Erciş arasında Van Gölü kuzey
kenarı boyunca uzanan bir fayın varlığı da ortaya konmuştur.